Một trong những vấn đề đại biểu đặt ra tại Phiên giải trình 6 tháng cuối năm 2025 của Thường trực HĐND tỉnh về công tác sắp xếp, bố trí cán bộ, công chức; trụ sở, tài sản công và các điều kiện làm việc của chính quyền cấp xã diễn ra sáng ngày 29/10/2025 là về việc vận hành chính quyền địa phương hai cấp ở các xã không thực hiện sáp nhập.
Cùng với 121 xã, phường trên địa bàn tỉnh, việc vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp tại các xã này đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận. Tuy nhiên, tại các xã không thực hiện sáp nhập (ngoại trừ xã Châu Bình) chưa thành lập phòng chuyên môn (phòng Kinh tế và phòng Văn hóa – Xã hội) và Trung tâm Phục vụ Hành chính công như các xã, phường tiến hành sáp nhập. Việc thực hiện chức năng
nhiệm vụ được giao cho từng cán bộ, công chức. Mặc dù tổ chức bộ máy giữ nguyên, khối lượng công việc cấp xã tăng lên đáng kể, nhưng các xã không sáp nhập đã nỗ lực rất lớn thực hiện tốt các nhiệm vụ của chính quyền trong tình hình mới. Công tác quản lý nhà nước từng bước đi vào nền nếp, việc giải quyết các thủ tục hành chính cho người dân trên địa bàn các xã cơ bản đáp ứng nhu cầu.
Khó khăn từ việc chưa thành lập phòng chuyên môn
Là một trong những xã không sáp nhập, số lượng công chức UBND xã Bình Chuẩn hiện tại có 11 người, trong đó gồm: 01 đồng chí Chủ tịch UBND xã (chỉ đạo chung), 03 đồng chí PCT UBND xã (01 đồng chí phụ trách lĩnh vực kinh tế, 01 đồng chí phụ trách lĩnh vực văn hóa - xã hội, 01 đồng chí phụ trách Trung tâm phục vụ hành chính công) và 07 đồng chí công chức (01 đồng chí tham mưu lĩnh vực văn phòng - thống kê, 02 đồng chí tham mưu lĩnh vực văn hóa - xã hội, 04 đồng chí tham mưu lĩnh vực kinh tế). Số lượng biên chế công chức thiếu rất nhiều, thêm vào đó, mỗi cán bộ, công chức kiêm nhiệm nhiều việc dẫn đến tiến độ hoàn thành và chất lượng, hiệu quả công việc bị hạn chế. Do không thành lập các phòng, ban nên xã Bình Chuẩn không có quy chế làm việc giữa các phòng, ban. Điều này cũng ảnh hưởng đến việc vận hành công việc của UBND xã.
Báo cáo với Tổ công tác số 02 của UBND tỉnh về chỉ đạo và tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện chính quyền địa phương hai cấp do Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Đệ làm Tổ trưởng, lãnh đạo UBND xã Bình Chuẩn phản ánh thực tế nhiều bất cập trong việc thực hiện nhiệm vụ của UBND xã do chưa được thành lập phòng chuyên môn như việc thực hiện bộ thủ tục hành
chính theo Nghị định số 151/2025/NĐ-CP về lĩnh vực đất đai và các văn bản quy
phạm pháp luật khác không đảm bảo theo quy định; chưa thực hiện được nội dung cấp giấy Đăng ký kinh doanh nên việc thực hiện quy trình cấp các loại giấy phép liên quan (chứng nhận ATTP, ...) chưa thực hiện được; không thể đề nghị cấp, đổi tài khoản truy cập vào hệ thống thông tin đăng ký hộ kinh doanh do đó không thể cấp mới, cấp đổi giấy phép đăng ký kinh doanh cho hợp tác xã, các hộ kinh doanh cá thể…
Tương tự, tại xã Lượng Minh, theo phản ánh của UBND xã thì việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước về các lĩnh vực chuyên môn thực sự chưa thông suốt, hiệu quả chưa cao; thiếu sự đồng bộ trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ chuyên môn của từng ngành, lĩnh vực; đặc biệt, nhiều quy định pháp luật hiện hành yêu cầu các đơn vị chuyên môn phải có tư cách pháp nhân, có con dấu và tài khoản riêng để thực hiện giao dịch (như đối với thủ tục cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh hiện nay xã không nhập, không có Phòng kinh tế nên chưa có tài khoản riêng để thực hiện nhiệm vụ này).
Hiện tại tổng số công chức biên chế của xã Lượng Minh còn thiếu, nhất là công chức UBND xã (hiện chỉ có 07 chuyên viên); trong khi đó khối lượng công việc cấp xã hiện đảm nhận tới 1065 nhiệm vụ được chuyển giao, mỗi một cán bộ phụ trách chịu sự chỉ đạo nghiệp vụ của 5-6 sở ngành cấp tỉnh dẫn đến tình trạng quá tải về khối lượng công việc, nhất là trong công tác tổng hợp, báo cáo, thống kê.
Cần sớm thành lập phòng chuyên môn ở các xã không sắp xếp đơn vị hành chính
Qua nắm bắt thông tin từ các Tổ công tác của UBND tỉnh về chỉ đạo và tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện chính quyền địa phương hai cấp, các xã không sáp nhập đều kiến nghị sớm cho phép thành lập phòng chuyên môn thuộc UBND xã.
Về nội dung này, ngày 07/10/2025, Sở Nội vụ đã có Công văn số 6826/SNV-XDCQ gửi UBND tỉnh báo cáo cụ thể tình hình thực tiễn như trên và đề nghị UBND tỉnh xin ý kiến của Đảng uỷ UBND tỉnh, Tỉnh uỷ về chủ trương xây dựng Đề án thành lập các phòng chuyên môn cấp xã và Trung tâm Phục vụ hành chính công thuộc UBND cấp xã đối với các xã hiện nay chưa thành lập phòng chuyên môn sau sắp xếp đơn vị hành chính để có căn cứ triển khai, thực hiện.
Ngày 10/10/2025, UBND tỉnh đã có Công văn số 10841/UBND-TH trình Ban Thường vụ Đảng ủy UBND tỉnh xem xét, báo cáo Ban Thường vụ Tỉnh ủy cho chủ trương thành lập các phòng chuyên môn và Trung tâm Phục vụ Hành chính công thuộc 08 xã hiện nay chưa thành lập phòng chuyên môn và được Ban Thường vụ Tỉnh ủy cho chủ trương tại Thông báo số 12-TB/TU ngày 17/10/2025. Ngày 25/10/2025, Sở Nội vụ đã có văn bản hướng dẫn thành lập phòng chuyên môn và Trung tâm phục vụ hành chính công tại các xã không sắp xếp.
Nội dung này cũng đã được Thường trực HĐND tỉnh đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo, đôn đốc các xã thực hiện quy trình thành lập và bố trí cán bộ, công chức cho các phòng chuyên môn và Trung tâm phục vụ hành chính công ở 08 xã để đáp ứng yêu cầu công tác quản lý nhà nước và giải quyết thủ tục hành chính cho người dân tại địa phương./.
