Đội ngũ giáo viên từng bước được kiện toàn về số lượng, chất lượng
Theo Báo cáo của UBND tỉnh, trong thời gian qua công tác phát triển đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên được các cấp, các ngành quan tâm chỉ đạo thực hiện. UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành và các địa phương thực hiện tham mưu rà soát tình hình tổ chức biên chế ngành giáo dục, trình Trung ương bổ sung biên chế từ đó phân bổ biên chế để các địa phương, đơn vị kịp thời tuyển dụng.
Theo đó, đã kịp thời rà soát, trình Trung ương bổ sung biên chế và phân bổ cho các đơn vị 5.007 biên chế để các đơn vị kịp thời tuyển dụng, bố trí giáo viên, trong đó 2.820 biên chế được bổ sung theo Quyết định số 73-QĐ/TW ngày 18/7/2022; 2.187 biên chế giáo viên theo Quyết định số 2392-QĐ/BTCTW ngày 6/12/2023 của Ban Tổ chức Trung ương. Tổ chức xét và đề nghị phê duyệt kết quả xét thăng hạng chức danh nghề nghiệp giáo viên từ hạng III lên hạng II năm 2024 cho 897 người; xét thăng hạng chức danh nghề nghiệp giáo viên THPT từ hạng III lên hạng II năm 2022 cho 1511 giáo viên THPT.
Công tác tuyển dụng viên chức sự nghiệp giáo dục và đào tạo được thực hiện theo đúng quy định; công tác bồi dưỡng nâng cao trình độ lí luận chính trị, chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên được tăng cường; chế độ chính sách đối với đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên được thực hiện kịp thời.
Nhờ vậy, đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên được từng bước kiện toàn về số lượng, nâng cao về chất lượng, cơ bản đáp ứng yêu cầu đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo trên địa bàn tỉnh. Đa số có phẩm chất đạo đức và tư tưởng chính trị vững vàng, có trách nhiệm với nghề nghiệp; tỷ lệ đạt chuẩn trình độ đào tạo của đội ngũ giáo viên từng bước được nâng lên; đội ngũ cán bộ quản lý được kịp thời kiện toàn, đảm bảo yêu cầu về chuyên môn, nghiệp vụ. Theo báo cáo, hiện nay tổng số cán bộ quản lý, giáo viên là 42.513 người trong đó cán bộ quản lý 3.356, 39.151 giáo viên. Có 95,4% giáo viên đạt chuẩn trình độ đào tạo trở lên.
Thừa, thiếu cục bộ giáo viên
Tuy nhiên, tình trạng thừa, thiếu giáo viên cục bộ đang diễn ra tại nhiều địa phương, hiện nay ở Nghệ An (trừ thành phố Vinh) thì tất cả các huyện đều có hiện tượng thừa, thiếu giáo viên cục bộ.
Toàn tỉnh hiện thiếu hơn 4.000 giáo viên mới đáp ứng đủ tỷ lệ giáo viên/lớp theo quy định, trong đó, mầm non thiếu 1.579 giáo viên (14%); tiểu học thiếu 1.198 giáo viên (8%); trung học cơ sở thiếu 942 giáo viên (8%); trung học phổ thông thiếu 463 giáo viên (8%). Đặc biệt, thiếu giáo viên các môn năng khiếu (Âm nhạc, Mỹ thuật, Tin học, Ngoại ngữ), các môn học mới của Chương trình giáo dục phổ thông 2018 (Khoa học tự nhiên, Lịch sử và Địa lý, hoạt động trải nghiệm - hướng nghiệp) gây khó khăn cho việc triển khai thực hiện chương trình, kế hoạch dạy học, bảo đảm chất lượng giáo dục, gây áp lực làm việc cho đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý và khó khăn trong việc đảm bảo tiêu chí xây dựng Trường chuẩn quốc gia.
Theo số lượng biên chế được giao năm học 2024-2025 là 48.753 biên chế, thì hiện nay tỷ lệ giáo viên/lớp các bậc học là: mầm non 1,9; tiểu học 1,35; THCS 1,7; THPT 2,1. Trong khi đó quy định về tỷ lệ giáo viên/lớp của Bộ Giáo dục và Đào tạo là: Mầm non: 2,5 giáo viên/nhóm trẻ; 2,2 giáo viên/lớp mẫu giáo; tiểu học: 1,5 giáo viên/lớp; THCS: 1,9 giáo viên/lớp và kể cả Tổng phụ trách Đội; THPT: 2,25 giáo viên/lớp.
Trên thực tế, việc thừa cục bộ giáo viên thường xảy ra ở các trường vùng trung tâm, nhưng lại thiếu ở các trường xa trung tâm. Vì vậy, hàng năm các địa phương đều điều động biệt phái giáo viên từ vùng thuận lợi đến vùng khó khăn để phần nào khắc phục tình trạng thừa thiếu giáo viên cục bộ. Không chỉ vậy, tình trạng thừa, thiếu giáo viên cục bộ không chỉ ở cấp địa phương mà ngay trong từng trường cũng có tình trạng cơ cấu không phù hợp, thiếu môn này nhưng lại thừa môn kia.
Thành viên Đoàn giám sát HĐND tỉnh cũng cho rằng, mặc dù có tình trạng thiếu giáo viên nhưng hiện tại các đơn vị, địa phương lại chưa kịp thời tuyển dụng đủ số biên chế được giao. Theo báo cáo của Sở Nội vụ toàn tỉnh hiện còn 1.592 biên chế chưa sử dụng, trong khi đang còn thiếu hơn 4.000 giáo viên, một số địa phương có số lượng biên chế chưa sử dụng nhiều như: Thành phố Vinh có 196 biên chế, Yên Thành có 126 biên chế, Nghĩa Đàn có 110 biên chế, Kỳ Sơn có 109 biên chế;... Trong khi đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã chỉ đạo UBND các tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo thực hiện tuyển dụng giáo viên bảo đảm đủ số biên chế được cấp có thẩm quyền giao (bao gồm biên chế được giao chưa sử dụng và biên chế được bổ sung năm học 2024 - 2025). Không để công tác sắp xếp, tinh gọn bộ máy ảnh hưởng đến công tác tuyển dụng giáo viên. Thành viên Đoàn giám sát cho rằng, cần làm rõ nguyên nhân, vướng mắc để có giải pháp tháo gỡ.
Không chỉ vậy, chất lượng đội ngũ ở một số giáo viên chưa đảm bảo theo yêu cầu về trình độ đào tạo và chưa đáp ứng yêu cầu đổi mới. Hiện toàn tỉnh có 1.106 giáo viên chưa đạt chuẩn trình độ đào tạo (trong đó mầm non có 68 giáo viên, tiểu học có 856 giáo viên, THCS có 182 giáo viên). Số giáo viên chưa đạt chuẩn trình độ đào tạo đa số còn ít năm công tác, không thuộc đối tượng phải thực hiện đào tạo nâng trình độ chuẩn theo quy định.
Tuyển dụng đúng, đủ theo số biên chế được giao
Trước thực trạng thừa thiếu cục bộ giáo viên, thiếu nhưng chưa tuyển dụng kịp thời theo số biên chế được giao, Đoàn giám sát đã đề nghị UBND tỉnh có các giải pháp giải quyết vấn đề thừa thiếu giáo viên cục bộ. Chỉ đạo các sở, ngành có liên quan kịp thời tuyển đúng, tuyển đủ giáo viên theo số biên chế được cấp có thẩm quyền giao, không để tình trạng có biên chế mà không thực hiện tuyển dụng theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 61/CĐ-TTg ngày 10/5/2025.
Thực hiện rà soát, tham mưu UBND tỉnh đề xuất Trung ương bổ sung biên chế còn thiếu so với định mức quy định; thực hiện sắp xếp, điều tiết giáo viên mầm non, phổ thông giữa các cơ sở giáo dục trên địa bàn để khắc phục tình trạng thừa thiếu giáo viên cục bộ. Tăng cường việc đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ, chuẩn chức danh nghề nghiệp đối với nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục các cấp.
Ngoài ra, nghiên cứu có chính sách thu hút, hỗ trợ lực lượng giáo viên dạy các môn Tin học và Tiếng Anh ở bậc học mầm non và phổ thông nhất là các trường ở khu vực miền núi để từng bước nâng cao chất lượng giáo dục, chất lượng dạy và học môn Tiếng Anh, Tin học vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
