Tại Kỳ họp thứ 21 HĐND tỉnh khóa XVIII, HĐND tỉnh Nghệ An đã thẳng thắn chất vấn và đưa vấn đề này ra thảo luận. Đây là hành động thể hiện rõ trách nhiệm của cơ quan dân cử trong việc phản ánh tâm tư, nguyện vọng của cử tri, đồng thời thúc đẩy các cơ quan chức năng vào cuộc một cách quyết liệt hơn để bảo vệ môi trường giáo dục an toàn cho thế hệ tương lai.
Hàng rong cổng trường: Rẻ nhưng có an toàn?
Dạo quanh các trường học trên địa bàn huyện Quỳnh Lưu, không khó để bắt gặp cảnh tượng hàng chục xe đẩy, gánh hàng rong tập trung ngày trước cổng trường vào giờ ra chơi và tan học.
Những món ăn vặt như cá viên, bò viên, xúc xích, xiên nước, phô mai que, cùng nhiều loại bánh kẹo không rõ nguồn gốc được bày bán công khai. Các sản phẩm này thường có màu sắc sặc sỡ, bao bì bắt mắt với hình ảnh các nhân vật hoạt hình nổi tiếng như Elsa, Doraemon, chuột Mickey… rất thu hút học sinh.
Giá cả lại rất rẻ, chỉ từ 2000 – 10.000 đồng, phù hợp với túi tiền của các em nên mỗi khi tan trường, rất đông học sinh vây quanh những hàng rong này.
Tuy nhiên, khi hỏi về nguồn gốc thực phẩm, người bán hàng thường trả lời qua loa hoặc lảng tránh. Đặc biệt, các dụng cụ chế biến tại chỗ như bếp ga mini, chảo dầu tái sử dụng nhiều lần đều không đảm bảo vệ sinh. Người bán hàng không đeo găng tay khi chế biến, thực phẩm được để lộ thiên, bám đầy bụi bẩn. Nguy cơ ngộ độc từ những món ăn này là rất cao.
Nỗi lo của phụ huynh!
Chị Nguyễn Thị Bảy, một phụ huynh có con đang theo học tại trường tiểu học Quỳnh Hồng, huyện Quỳnh Lưu, chia sẻ: Nhiều lần tôi thấy con trai mua những gói bánh kẹo đầy màu sắc, nhưng khi mở ra lại có mùi hắc nồng nặc, bao bì toàn chữ nước ngoài. Tôi rất lo lắng về chất lượng những sản phẩm này”.
Anh Trần Đức Quỳnh, xã Văn Hải (huyện Quỳnh Lưu) cũng tâm sự anh rất lo ngại trước những thực phẩm đang bày bán tại các cổng trường bởi các em học sinh còn nhỏ tuổi, chưa nhận thức đầy đủ các yêu cầu về việc đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, mà chỉ cần đẹp, rẻ tiền là đổ xô mua. “Tôi cũng khuyên con không được ăn những thực phẩm đó và thậm chí không cho con tiền để mua nhưng nhiều khi bạn bè ăn, chia sẻ với cháu trong giờ ra chơi thì mình rất khó quản lý”, anh Quỳnh cho biết.
Không chỉ dừng lại ở nỗi lo của phụ huynh, vấn đề này cũng đã được đại biểu HĐND tỉnh Nghệ An đưa thẳng vào nghị trường. Tại kỳ họp thứ 21 HĐND tỉnh Nghệ An diễn ra vào tháng 7/2024, đại biểu Trần Thị Khánh Linh (TP Vinh) đã mua 5 gói kẹo với nhiều biểu hiện hàng hóa không rõ nguồn gốc, với giá 16 nghìn đồng ngay trước cổng trường mang vào nghị trường để chất vấn Sở Công Thương về công tác quản lý.
“Ngày nào học sinh đi học thì cũng ăn những thực phẩm này. Rất đáng quan tâm và lo ngại”, đại biểu Khánh Linh nói, đồng thời đề nghị Giám đốc Sở Công Thương và Cục Quản lý thị trường cho biết giải pháp để quản lý chặt chẽ đội ngũ bán hàng và nguồn gốc xuất xứ hàng hóa, nhằm bảo vệ người dân và đặc biệt là học sinh
Cần giải pháp quyết liệt để xử lý
Liên quan đến công tác quản lý, ông Phạm Văn Hóa, Giám đốc Sở Công Thương Nghệ An cho rằng, vấn đề bán hàng rong trước cổng trường là của quản lý đô thị. Trong khi cơ quan chức năng như Quản lý thị trường, Công an khó tăng cường để đứng giám sát. Chính vì thế, ông Hóa đề nghị các địa phương chỉ đạo các trường học, tuyên truyền vận động giáo viên, học sinh và phụ huynh không sử dụng các sản phẩm không rõ nguồn gốc.
Theo đó, để hạn chế tình trạng học sinh mua thực phẩm từ các quán hàng rong không đảm bảo an toàn, một số trường học trên địa bàn huyện Quỳnh Lưu đã thực hiện việc đóng cổng trường giờ ra chơi, không cho học sinh ra ngoài mua hàng rong; tuyên truyền các em về kiến thức an toàn thực phẩm. Một số nhà trường đã có quy định cấm ăn quà trước cổng trường, phổ biến đến học sinh và các bậc phụ huynh ngay từ đầu năm học.
Các ngành chức năng của huyện cũng đã phối hợp với các cơ quan liên quan kiểm tra, xử lý các điểm bán đồ ăn vặt tại cổng trường trên địa bàn. Tuy nhiên, tại nhiều trường học, trước giờ ra chơi hoặc giờ tan học khoảng 30 phút, những chiếc xe bán hàng lưu động với đầy các đồ ăn lại xuất hiện. Sau đó lại được thu dọn rất nhanh nên rất khó để kiểm soát và xử lý.
Cô Ngô Hải Anh, Hiệu trưởng Trường THCS Quỳnh Hồng (huyện Quỳnh Lưu) cho biết, những hoạt động diễn ra ngoài cổng trường không thuộc trách nhiệm quản lý của nhà trường. Vì thế, các trường không có quyền xử phạt đối với những trường hợp bán hàng rong này. Các trường đã chủ động liên hệ với công an địa phương, nhờ lực lượng này tuần tra vào thời gian trước khi học sinh vào lớp và giờ tan trường để kịp thời xử lý các trường hợp bán hàng rong quanh trường. Nhiều cổng trường đã vắng bóng hàng rong nhờ cách làm này. Tuy nhiên, tại một số nơi, sau thời gian “im ắng” hàng rong vẫn tiếp tục hoạt động trở lại bằng nhiều cách di chuyển để né tránh sự kiểm soát của cơ quan chức năng. Trong khi đó, lực lượng tuần tra địa phương không thể lúc nào cũng túc trực bên cổng trường để làm nhiệm vụ này.
“Muốn dẹp bỏ nạn bán hàng rong thì phải có cơ chế xử lý nghiêm ngặt, khi phát hiện có người bán hàng rong phải lập biên bản, tịch thu hàng hoá hoặc xử phạt hành chính để có sức răn đe”. Cô Ngô Hải Anh đề nghị.
Liên quan đến công tác quản lý các quán hàng tạp hóa, người bán hàng rong trước cổng trường hiện nay. Ông Hoàng Sơn, Phó Chủ tịch UBND xã Văn Hải, huyện Quỳnh Lưu cũng cho biết, thời gian qua địa phương đã tổ chức nhiều đợt kiểm tra đột xuất và phát hiện, thu giữ được nhiều mặt hàng không có nguồn gốc, xuất xứ. Địa phương đã lập biên bản nhắc nhở và ký cam kết không tái phạm. Tuy nhiên việc buôn bán này liên quan đến kế sinh nhai của người dân hàng ngày nên địa phương rất khó quản lý.
Chủ động giám sát, thúc đẩy hành động
Từ phản ánh của cử tri và thực tiễn đời sống xã hội, vấn đề an toàn thực phẩm tại khu vực cổng trường học đã được HĐND tỉnh Nghệ An đưa thẳng vào nội dung chất vấn tại Kỳ họp thứ 21 – kỳ họp thường lệ giữa năm 2024. Việc các đại biểu không ngần ngại nêu thực trạng cụ thể, thậm chí mang cả sản phẩm hàng rong vào hội trường để chất vấn, là minh chứng rõ ràng cho tinh thần hành động, trách nhiệm và không né tránh của cơ quan dân cử trước những vấn đề bức xúc từ cuộc sống.
Thông báo kết luận số 221/TB-HĐND.TT ngày 15/7/2024 của Thường trực HĐND tỉnh đã ghi nhận nỗ lực, cam kết của các sở, ngành liên quan; đồng thời yêu cầu UBND tỉnh chỉ đạo thực hiện hàng loạt giải pháp cụ thể: từ tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm vi phạm đến thúc đẩy xây dựng chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn, kiểm soát từ gốc, và vận động thay đổi thói quen tiêu dùng trong cộng đồng...
Tuy nhiên, thực tế cho thấy để xử lý triệt để vấn đề buôn bán hàng rong trước cổng trường, không thể chỉ trông chờ vào riêng một lực lượng hay một ngành nào. Cần có sự phối hợp liên ngành đồng bộ, chế tài đủ mạnh để xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, và quan trọng không kém là thiết kế các giải pháp sinh kế thay thế, giúp người dân không phải bám víu vào nghề bán hàng rong thiếu kiểm soát.
Một môi trường học đường an toàn, lành mạnh không chỉ là đòi hỏi trước mắt mà còn là điều kiện tiên quyết để xây dựng một tương lai bền vững cho xã hội. Hành động của HĐND tỉnh Nghệ An đã tạo ra cú huých quan trọng để các cấp, các ngành tiếp tục vào cuộc quyết liệt và có trách nhiệm hơn trong việc bảo vệ học sinh – những mầm non của đất nước.
Mới đây, tại phiên họp UBND tỉnh, Giám đốc Sở Công Thương cho biết ngành sẽ tập trung kiểm tra, chấn chỉnh lĩnh vực an toàn vệ sinh thực phẩm sau khi tiếp nhận toàn bộ chức năng và bộ máy quản lý thị trường. Đây là cơ hội để nâng cao hiệu lực giám sát, nhất là tại khu vực cổng trường – nơi còn nhiều kẽ hở trong quản lý. Sự chuyển động này kỳ vọng sẽ tạo thêm cú huých mạnh, hiện thực hóa cam kết sau chất vấn, góp phần xây dựng môi trường học đường an toàn hơn cho học sinh./.
.jpg)
