Hơn 1.900 hộ dân được bố trí tái định cư
Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư tại Nghị quyết số 172/2024/QH15. Tuyến đường sắt có tổng chiều dài 1.541 km, trong đó đoạn qua tỉnh Nghệ An dài 85,5 km.
Qua rà soát mới nhất của Sở Xây dựng, toàn tỉnh có khoảng 38 cụm dân cư bị ảnh hưởng bởi tuyến đường sắt này, với tổng số 2.150 hộ dân có đất ở nằm trong phạm vi dự án; trong số đó, 1.942 hộ dân sẽ được bố trí tái định cư.
Để giải quyết nhu cầu cấp thiết về chỗ ở mới cho người dân, tỉnh Nghệ An dự kiến xây dựng 30 khu tái định cư, với tổng diện tích lên tới hơn 102 ha, tổng kinh phí đầu tư khoảng 1.450 tỷ đồng.
Trong báo cáo gửi UBND tỉnh, Sở Xây dựng Nghệ An đã đề xuất 3 vị trí có thể triển khai xây dựng khu tái định cư sớm, gồm:
- Phường Hoàng Mai (xã Quỳnh Vinh cũ): Diện tích 8 ha, dự kiến bố trí 200 hộ dân, tổng kinh phí khoảng 100 tỷ đồng.
- Xã Tân Châu (xóm Phong Tiến, xã Diễn Lộc cũ): Diện tích 1,5 ha, tái định cư cho 30 hộ dân, kinh phí khoảng 18 tỷ đồng.
- Xã Hưng Nguyên Nam: Diện tích 5 ha, dự kiến 145 hộ dân, với kinh phí khoảng 60 tỷ đồng.
3 vị trí này được đánh giá có quỹ đất sạch, khả năng kết nối hạ tầng thuận lợi, ít vướng mắc về giải phóng mặt bằng và có thể triển khai nhanh trong giai đoạn đầu của dự án.
Định hướng phát triển đô thị theo mô hình TOD
Nghệ An cũng đang hướng tới tận dụng cơ hội từ tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam để tái cấu trúc không gian đô thị. Cụ thể, khu vực ga Vinh - điểm dừng của tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam - được định hướng phát triển theo mô hình đô thị TOD. (TOD là mô hình phát triển đô thị tập trung vào việc xây dựng các khu dân cư, thương mại, văn phòng... xung quanh các đầu mối giao thông công cộng chính như: nhà ga metro, bến xe buýt nhanh (BRT), đường sắt đô thị…)
Theo quy hoạch, khu vực TOD quanh ga Vinh có diện tích khoảng 44 ha, sẽ là đầu mối giao thông kết nối đường sắt tốc độ cao với các tuyến đường quan trọng như cao tốc Bắc - Nam, Quốc lộ 1, Quốc lộ 46B, tuyến tránh TP Vinh và đường 72m Vinh – Cửa Lò. Đây sẽ là khu đô thị kiểu mới, tích hợp dịch vụ – tài chính, logistics, công nghiệp công nghệ cao, hứa hẹn trở thành động lực phát triển vùng trung tâm Nghệ An trong tương lai.
Trên cơ sở thực tiễn triển khai, Sở Xây dựng đang kiến nghị UBND tỉnh cho phép các địa phương được chủ động triển khai giải phóng mặt bằng và xây dựng các khu tái định cư trước, sau đó sẽ tiến hành điều chỉnh quy hoạch đất và các quy hoạch liên quan.
Đồng thời, nguồn vốn cũng cần được bố trí sớm cho các địa phương hoặc kiến nghị Trung ương hỗ trợ, nhằm đảm bảo tiến độ thực hiện và sớm ổn định đời sống người dân bị ảnh hưởng.
Theo khảo sát của Sở Xây dựng, tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam qua địa bàn tỉnh Nghệ An sẽ đi qua nhiều xã như: Hoàng Mai, Quỳnh Văn, Quỳnh Sơn, Quỳnh Lưu, Hùng Châu, Đức Châu, Quảng Châu, Minh Châu, Diễn Châu, An Châu, Tân Châu, Đông Thành, Thần Lĩnh, Nghi Lộc, Yên Trung, Hưng Nguyên, Hưng Nguyên Nam, Lam Thành.
Hiện nay, hướng tuyến của dự án vẫn đang được rà soát, điều chỉnh nhằm hạn chế tối đa tác động đến đời sống dân cư. Đồng thời, quy hoạch vùng phụ cận và các quy hoạch liên quan đang được cập nhật để đồng bộ hoá với định hướng phát triển kinh tế - xã hội toàn tỉnh.
Việc xây dựng các khu tái định cư phù hợp, đồng bộ và hiện đại không chỉ là giải pháp trước mắt để ổn định đời sống người dân, mà còn là bước đi cần thiết để phát triển đô thị mới theo hướng bền vững, gắn với các trục giao thông huyết mạch của quốc gia.
.jpg)
