Kết quả giáo dục Nghệ An năm học 2021 - 2022 có nhiều tiến bộ vượt bậc: chất lượng giáo dục mũi nhọn tiếp tục giữ vững vị trí trong tốp dẫn đầu cả nước với 01 huy chương Bạc Tin học quốc tế, 01 Huy chương Đồng Toán học quốc tế, 01 Huy chương Vàng Tin học Châu Á, 79 học sinh giỏi quốc gia; chất lượng giáo dục toàn diện, giáo dục đại trà được nâng lên, có 01 học sinh đạt giải Ba toàn quốc Cuộc thi Đường lên đỉnh Olympia năm thứ 21, 01 em đạt giải Nhất toàn quốc cuộc thi “Tuổi trẻ học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, 15 học sinh đạt giải tại Hội thi Tin học trẻ toàn quốc năm, cuộc thi học sinh, sinh viên với ý tưởng khởi nghiệp cấp quốc gia có 01 dự án đạt giải Nhất vòng bình chọn và giải Ba chung cuộc, đạt 02 giải Nhất và 03 giải Nhì tại cuộc thi An toàn giao thông cho nụ cười ngày mai; kết quả thi tốt nghiệp THPT đứng thứ 20 toàn quốc, tăng 14 bậc so với năm học 2020- 2021. Kết quả xoá mù chữ đạt mức độ 2, đạt phổ cập giáo dục mầm non trẻ 5 tuổi, là tỉnh thứ 25 trong cả nước đạt phổ cập giáo dục Tiểu học mức độ 3, phổ cập THCS mức độ 1, năm học 2022 – 2023, hoàn thành chỉ tiêu kinh tế- xã hội của tỉnh về trường học đạt chuẩn quốc gia; việc triển khai thực hiện Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 ở các cấp học đã bước đầu thành công…
Đó là kết quả của sự nỗ lực không ngừng, sự quyết tâm vượt khó vươn lên của toàn ngành, sự chỉ đạo quyết liệt của cán bộ quản lý các cấp, sự tận tâm, tận tình của đội ngũ giáo viên trực tiếp giảng dạy, sự nỗ lực miệt mài của các em học sinh; sự năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, mạnh dạn thí điểm thực hiện các mô hình giáo dục của ngành nhằm tạo sự đột phá, đó là mô hình trường chất lượng cao, trường tiên tiến; mô hình đảm bảo chất lượng giáo dục; mô hình phối hợp gia đình, nhà trường và cộng đồng trong chăm sóc và giáo dục trẻ;…Đó cũng là kết quả của sự quan tâm chỉ đạo sát sao của cấp uỷ, chính quyền; sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị; sự đồng sức, đồng lòng của cha mẹ học sinh và Nhân dân tỉnh nhà.
Bên cạnh những kết quả đạt được, ngành Giáo dục Nghệ An năm học vừa qua vẫn còn một số hạn chế, bất cập cần quan tâm khắc phục trong thời gian tới, đó là việc quy hoạch mạng lưới trường, lớp chưa tốt; chất lượng giáo dục chưa đồng đều giữa các vùng miền, đặc biệt là vùng núi cao, đặc biệt khó khăn chất lượng còn thấp, vẫn còn học sinh bỏ học; cơ sở vật chất, trang thiết bị, đội ngũ giáo viên còn thiếu, chưa đáp ứng yêu cầu thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018; môi trường giáo dục ở một số cấp học chưa thực sự xanh, sạch, đẹp…
Để tiếp tục phát huy những thành quả đã đạt được; khắc phục những khó khăn, hạn chế, thử thách; nỗ lực phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ năm học mới 2022- 2023, ngành Giáo dục cần triển khai thực hiện tốt các nhiệm vụ sau:
Đảm bảo chất lượng giáo dục toàn diện, xây dựng cơ chế chính sách đặc thù, ưu tiên phát triển giáo dục vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, vùng khó khăn.
Tiếp tục triển khai đồng bộ, khoa học Chương trình giáo dục phổ thông 2018; đổi mới phương pháp dạy học phù hợp; tăng cường dạy học ngoại ngữ, tin học, giáo dục STEM và các hoạt động giáo dục kỹ năng sống, an toàn cho học sinh; tiếp tục xây dựng mô hình trường trung học trọng điểm chất lượng cao, trường tiên tiến, hội nhập quốc tế. Triển khai nghiêm túc các nghị quyết, kế hoạch về nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, giáo dục vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; kế hoạch đảm bảo chất lượng giáo dục phổ thông, tạo đột phá trong đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục; triển khai phù hợp, hiệu quả hoạt động giáo dục tăng cường, xây dựng mô hình hoạt động của trường phổ thông dân tộc bán trú kiểu mới ở Tiểu học và THCS; thí điểm trường phổ thông dân tộc bán trú THPT.
Phát triển đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục có đủ phẩm chất, năng lực, tâm huyết, trách nhiệm, có tầm nhìn và sáng tạo. Tổ chức khoa học công tác đào tạo, bồi dưỡng nhà giáo, cán bộ quản lý theo chuẩn quốc gia, quốc tế gắn với khen thưởng và ưu tiên sử dụng giáo viên đạt các tiêu chuẩn quốc tế. Chú trọng các hoạt động trao đổi kinh nghiệm về chuyên môn tại các cơ sở giáo dục, cụm trường, trong và ngoài địa bàn bằng hình thức trực tiếp hoặc trực tuyến nhằm nâng cao chất lượng từng tiết dạy, từng hoạt động giáo dục của mỗi giáo viên.
Chủ động liên kết, hợp tác với các địa phương, đơn vị trong nước; tăng cường hợp tác quốc tế về phát triển giáo dục và đào tạo, về đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao; đặc biệt về chuyển đổi số ngành giáo dục trên địa bàn tỉnh, đảm bảo mục tiêu kép vừa thay đổi hình thức hoạt động quản lý, quản trị và dạy học, vừa đáp ứng nguồn nhân lực chất lượng cao hình thành chính quyền số, kinh tế số và xã hội số. Triển khai hiệu quả thí điểm mô hình trường tiến tiến theo xu thế hội nhập quốc tế ở một số trường trên địa bàn thành phố Vinh; chỉ đạo phối hợp với TH School mở lớp tại Trường THPT Huỳnh Thúc Kháng, đáp ứng nhu cầu của Nhân dân. Đề xuất tăng chỉ tiêu tuyển sinh của trường THPT Chuyên Phan Bội Châu cho học sinh ngoài tỉnh; cấp học bổng cho học sinh các tỉnh của Lào có chung đường biên giới với Nghệ An, học THPT tại Trường PTDT nội trú tỉnh, sau thời gian đào tạo Tiếng Việt tại Trường Cao đẳng sư phạm Nghệ An. Hoàn thành trung tâm điều hành giáo dục thông minh (IOC); thúc đẩy hình thức trực tuyến trong các hoạt động của Ngành, nhất là trong quản lý, điều hành, dạy học, kiểm tra đánh giá, công khai đảm bảo cá nhân hóa; triển khai mô hình dạy học ngoại ngữ trực tuyến theo tiêu chuẩn quốc tế.
Tham mưu xây dựng chủ trương, cơ chế, chính sách về giáo dục phù hợp; theo dõi, đôn đốc, kiểm tra và đánh giá việc triển khai thực hiện của các địa phương, cơ sở giáo dục đối với các chủ trương, chương trình, kế hoạch đề án của tỉnh đã ban hành, đảm bảo hiệu lực, hiệu quả.
Xây dựng quy hoạch phát triển giáo dục từng giai đoạn đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế, xã hội và nhu cầu học tập của người dân. Tiếp tục sáp nhập trường lớp gắn với chủ trương sáp nhập địa bàn hành chính; dồn dịch các điểm trường đảm bảo thực hiện hiệu quả Chương trình giáo dục phổ thông 2018; tiếp tục triển khai thí điểm xây dựng 14 trường trung học trọng điểm, chất lượng cao, tổ chức sơ kết đề xuất tiếp tục nhân rộng mô hình; triển khai thí điểm trường mầm non, phổ thông tiên tiến theo xu thế hội nhập quốc tế trên địa bàn thành phố Vinh, hướng đến xây dựng thành phố giáo dục thông minh, tiên tiến. Ưu tiên xây dựng các trường phổ thông dân tộc bán trú; thí điểm xây dựng mô hình trường phổ thông dân tộc bán trú kiểu mới ở TH và THCS, trường THPT bán trú tại 6 huyện vùng cao; phát triển hài hòa giữa giáo dục công lập và ngoài công lập, ưu tiên các vùng đặc biệt khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, biên giới và các đối tượng chính sách.
Đảm bảo nguồn lực tài chính, cơ sở vật chất và trang thiết bị dạy học. Triển khai hiệu quả các cơ chế, chính sách đảm bảo nguồn lực cho giáo dục trên địa bàn, đã được HĐND tỉnh ban hành; nguồn kinh phí đảm bảo thực hiện các kế hoạch, đề án đã được UBND tỉnh phê duyệt. Chỉ đạo các cơ sở giáo dục phối hợp với chính quyền địa phương quy hoạch tổng thể khuôn viên nhà trường phù hợp, chuẩn bị bổ sung cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học tối thiểu, đảm bảo yêu cầu năm học mới và nhiệm vụ xây dựng trường học đạt chuẩn quốc gia; quản lý, bảo quản và sử dụng đúng mục đích, thường xuyên tu sửa đảm bảo an toàn, chống xuống cấp.. Huy động sức mạnh hệ thống chính trị và sự đồng hành của cha mẹ học sinh trong công tác vận động xã hội hóa giáo dục xây dựng cơ sở vật chất các nhà trường đảm bảo quy trình, thủ tục công khai, minh bạch, tự nguyện; quản lý, sử dụng hiệu quả, đúng mục đích; vận động các nhà hảo tâm, doanh nghiệp xây dựng quỹ khuyến học, khuyến tài.
Đổi mới quản lý Ngành và quản trị trường học.
Quản lý Ngành theo hướng tích hợp, đơn giản, hiệu lực và hiệu quả. Đẩy mạnh cải cách hành chính; thực hiện nghiêm kỷ luật, kỷ cương hành chính; xây dựng phong trào “Kỷ cương, tình thương, trách nhiệm và hiệu quả”. Tăng cường tham mưu cơ chế phân cấp, phân quyền cho cơ sở gắn với phát huy dân chủ, công khai, minh bạch theo quy định đối với các hoạt động của ngành. Tham gia tích cực, hiệu quả các dự án xây dựng Chính phủ điện tử, thành phố thông minh, trung tâm điều hành thông minh IOC; ứng dụng các thành tựu của công nghiệp 4.0, sớm triển khai chuyển đổi số trong trường học.
Tích hợp các văn bản chỉ đạo, điều hành của Ngành; các hoạt động kiểm tra, đánh giá, đi cơ sở, đảm bảo khoa học, tiết kiệm thời gian; không chồng chéo, làm phiền cơ sở. Đổi mới hoạt động thanh tra, kiểm tra, đánh giá đảm bảo thực chất, hiệu quả; phòng, chống bệnh hình thức. Đổi mới công tác thi đua, khen thưởng theo hướng thiết thực, hiệu quả, phát hiện và nhân rộng các nhân tố mới, nhân tố điển hình; tham mưu cơ chế khen thưởng cho nhà giáo, học sinh đạt các chứng chỉ quốc tế. Đẩy mạnh công tác truyền thông giáo dục nhằm thống nhất về nhận thức, tiếp nhận và cung cấp kịp thời các thông tin, chủ trương, chính sách cũng như nhiệm vụ, giải pháp của ngành, của cơ sở giáo dục đến với cán bộ, giáo viên, nhân viên, phụ huynh, học sinh và Nhân dân.
Đổi mới hoạt động quản trị trường học. Nâng cao năng lực tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các cơ sở giáo dục; nâng cao tiêu chí, tiêu chuẩn và trách nhiệm của người đứng đầu các cơ sở giáo dục, đánh giá chất lượng cơ sở giáo dục dựa trên tiêu chí chất lượng đầu ra của học sinh là chính. Xây dựng môi trường giáo dục dân chủ, sáng tạo; đẩy mạnh công tác đảm bảo chất lượng giáo dục, hướng tới quản trị chất lượng và hình thành văn hóa chất lượng trong các cơ sở giáo dục. Giao quyền tự chủ cho các đơn vị trong thực hiện chế độ chính sách thi đua khen thưởng, đảm bảo khen thưởng thực chất nhằm tạo động lực thi đua hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.
Xây dựng môi trường giáo dục toàn diện
Chỉ đạo các cơ sở giáo dục xây dựng phương án, lộ trình đảm bảo đạt chuẩn, duy trì và nâng chuẩn các nội dung tiêu chí trường đạt chuẩn quốc gia, yêu cầu phổ cập giáo dục; phấn đấu kiểm tra công nhận mới, công nhận lại được trên 200 trường chuẩn quốc gia; duy trì mức độ đã đạt về phổ cập giáo dục, xóa mù chữ, phấn đấu đạt phổ cập giáo dục THCS mức độ 2, triển khai thực hiện mục tiêu phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ mẫu giáo.
Xây dựng văn hóa học đường, tạo môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện, tăng cường giáo dục đạo đức, lối sống, hình thành phẩm chất con người Việt Nam trong thời đại mới; tiếp tục phát huy, quảng bá những giá trị tốt đẹp của con người, quê hương Xứ Nghệ ra trường quốc tế.
Chú trọng phát triển mô hình giáo dục trải nghiệm, phát triển năng lực người học thông qua liên kết với các đơn vị sản xuất, kinh doanh tạo môi trường thực hành; tổ chức cho người học có nhiều cơ hội tham gia hoạt động xã hội, hoạt động cộng đồng, hoạt động từ thiện nhân đạo, đặc biệt là hoạt động khởi nghiệp, sáng tạo....
Quan tâm hoạt động nghiên cứu khoa học, ứng dụng khoa học công nghệ vào cuộc sống; hình thành những phẩm chất và kỹ năng mềm cho học sinh, chú trọng phát triển năng lực ứng dụng, khuyến khích học sinh có các sản phẩm ứng dụng mang tính thương mại, đem lại lợi ích cho xã hội; tiếp tục nâng cao chất lượng phong trào nghiên cứu khoa học trong học sinh trung học và tham gia hiệu quả các cuộc thi khoa học kỹ thuật, công nghệ.
Phối hợp với các địa phương, Sở Lao động, Thương binh và Xã hội định hướng nghề nghiệp và phân luồng cho học sinh sau tốt nghiệp THCS, THPT. Tiếp tục triển khai thực hiện nhân rộng mô hình liên kết với các trường dạy nghề tổ chức kết hợp đào tạo nghề cho học sinh trong các trường THPT; giúp học sinh có nghề sau tốt nghiệp THPT.
Đẩy mạnh công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập. Phối hợp với các tổ chức xã hội tăng cường các hoạt động kêu gọi, vận động, huy động mọi nguồn lực từ các nhà hảo tâm, các doanh nghiệp, các tổ chức từ thiện trong và ngoài nước; tập trung hỗ trợ cho các đối tượng có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, các học sinh nghèo vượt khó học giỏi, hỗ trợ phát triển các tài năng, động viên những thành tích dạy và học. Phối hợp chỉ đạo Trung tâm học tập cộng đồng các xã, phường, thị trấn tổ chức hoạt động nền nếp, hiệu quả hơn; xây dựng xã hội học tập, môi trường học tập suốt đời.
Nguyễn Tuất
Sở GD&ĐT Nghệ An
