Là một phần của văn hóa quốc gia, dân tộc, văn hóa học đường đặc biệt quan trọng tạo điều kiện, môi trường để hiện thực hóa mục tiêu “Học để làm người” của giáo dục. Thời gian qua, xây dựng văn hóa học đường để rèn luyện nhân cách, lối sống và giáo dục học sinh, sinh viên trở thành những công dân phát triển toàn diện đức - trí - thể - mỹ, có lòng yêu nước, tinh thần tự hào, tự tôn dân tộc, có ý thức với gia đình, bản thân và cộng đồng là nhiệm vụ quan trọng luôn được Đảng, Quốc hội, Chính phủ quan tâm và chỉ đạo sát sao.
Ngày 1.6.2022, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 08/CT-TTg về việc tăng cường triển khai công tác xây dựng văn hóa học đường. Đây là kết quả trực tiếp từ Hội thảo Giáo dục (VEC) 2021 do Ủy ban Văn hóa, Giáo dục phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức tháng 11.2021. Trong yêu cầu đặt ra tại Chỉ thị, Thủ tướng Chính phủ giao nhiệm vụ cụ thể và nhiều nhất cho UBND các tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương và Bộ Giáo dục và Đào tạo. Thủ tướng Chính phủ cũng giao nhiệm vụ cụ thể cho các bộ, ngành và đưa ra nhiều đề nghị với Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các thành viên Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam…
Tại Hội nghị đẩy mạnh công tác xây dựng văn hóa học đường ngày 22.8, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh: văn hóa là yếu tố cực kỳ quan trọng mà ngành giáo dục và đào tạo cần đạt tới, cần tạo dựng, duy trì và phát triển. Nó quan trọng đến mức mà đã có thời kỳ người ta đồng nhất trình độ học vấn với trình độ văn hóa, trong đối tượng mục tiêu của giáo dục, văn hóa là phần quan trọng, thậm chí học vấn và văn hóa là những yếu tố không thể tách rời.
Tuy nhiên, văn hóa là lĩnh vực vô cùng rộng lớn. Nhiệm vụ xây dựng văn hóa học đường khó khăn, dễ rơi vào mơ hồ, không biết bắt đầu từ đâu, cần làm gì. “Trong sự rộng lớn, mênh mông của văn hóa, Chỉ thị 08 của Thủ tướng Chính phủ đã xác định điểm quan trọng, cụ thể và chỉ rõ những việc cần làm. “Giáo dục cần tạo lập hệ giá trị và giáo dục nhằm rèn luyện thái độ, hành vi ứng xử. Cốt lõi của văn hóa không gì khác là hệ giá trị và cơ chế vận hành của văn hóa không gì khác là thái độ và các hành vi ứng xử. Tạo dựng văn hóa học đường không gì khác là nhằm tạo dựng hệ giá trị, rèn luyện, uốn nắn, bồi đắp cho những thái độ hành vi và ứng xử” - Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh.
Bắt đầu từ những việc cụ thể
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh, xây dựng môi trường văn hóa trong trường học tiếp tục là một trong những nhiệm vụ rất quan trọng để cụ thể hóa chủ trương của Đảng, Nhà nước về văn hóa. “Xây dựng văn hóa học đường phải gắn với chất lượng dạy và học trong nhà trường. Xây đi kèm với chống, kiên quyết chống lại các biểu hiện phi văn hóa, phản văn hóa trong nhà trường và ngoài xã hội” - Chủ nhiệm Nguyễn Đắc Vinh nhận định.
Chủ nhiệm Nguyễn Đắc Vinh cho rằng, việc tổ chức thực hiện Chỉ thị 08 của Thủ tướng Chính phủ nên bắt đầu từ những việc cụ thể, hàng ngày. Cấp ủy quan tâm chỉ đạo cụ thể hóa chủ trương xây dựng văn hóa học đường thành các chỉ tiêu, nhiệm vụ hàng năm. Chính quyền các cấp, ban giám hiệu nhà trường cụ thể hóa thành kế hoạch, chương trình công tác thường kỳ; phối hợp với các tổ chức đoàn, hội triển khai thực hiện. Khuyến khích xây dựng các mô hình điểm, từng bước nhân rộng; tuyên dương, khen thưởng, động viên đúng, kịp thời các mô hình, tấm gương tốt. Chú ý tới các mô hình do chính các thầy cô, học sinh trực tiếp tổ chức thực hiện…
Các chuyên gia góp ý, cần tiếp tục hoàn thiện các quy định pháp luật; kịp thời điều chỉnh, bổ sung, hoàn thiện hệ thống văn bản chỉ đạo, điều hành, quy chế, hướng dẫn liên quan tới xây dựng văn hóa học đường. Đồng thời, xác định rõ hệ giá trị cốt lõi chuẩn mực văn hóa học đường Việt Nam thể hiện trong văn hóa dạy và học, trong văn hóa ứng xử chung trong các cặp quan hệ thầy - trò, trò - trò, nhà quản lý giáo dục - thầy, cô giáo, nhà trường với phụ huynh, xã hội; xác định rõ những thiết chế văn hóa phải được xây dựng và vận hành tốt như: thư viện, phòng truyền thống, phòng văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao...; hoàn thiện các quy chế, quy định, xây dựng ban hành các bộ quy tắc, chuẩn mực ứng xử liên quan đến xây dựng văn hóa học đường.
Để nâng cao chất lượng, hiệu quả xây dựng văn hóa học đường, Bí thư Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội Sinh viên Việt Nam Nguyễn Minh Triết đề nghị thời gian tới Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và ngành giáo dục chỉ đạo các cấp bộ đoàn, hội, đội phối hợp chặt chẽ để triển khai nhân rộng các mô hình tiêu biểu trong triển khai các nội dung gắn với giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống, tình yêu quê hương, đất nước, văn hóa trong học đường. Tiếp tục phối hợp để gia tăng số lượng, tần suất tổ chức các cuộc thi, chương trình, diễn đàn cho học sinh, sinh viên…
“Chúng ta cần quyết tâm xây dựng môi trường văn hóa học đường để giữ cho đây là môi trường trong sáng nhất, đẹp nhất, an toàn nhất, và đương nhiên là môi trường đậm chất văn hóa nhất… Mong rằng những ngày sắp tới, khi khai giảng năm học mới sẽ là dịp bắt đầu tinh thần đổi mới, tinh thần khoa học, sáng tạo nhưng cũng mang đầy tinh thần văn hóa” - Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn kỳ vọng.
Thảo Nguyên Nguồn: Báo ĐBND
