Đơn thư giảm, chất lượng giải quyết nâng lên
Trong thời gian từ ngày 01/8/2024 đến 31/7/2025, tình hình công dân gửi đơn thư khiếu nại, tố cáo đến các cơ quan hành chính nhà nước trên địa bàn tỉnh có chiều hướng giảm. Các cơ quan đã tiếp 4.355 lượt với 5.348 công dân, giảm 13,4% so với cùng kỳ năm 2024. Tổng số đơn thư tiếp nhận là 10.643 đơn, giảm 0,3%.
Riêng Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An đã tiếp 56 lượt người với 51 vụ việc, tăng 100% so với năm 2024; tiếp nhận 373 đơn, giảm 6,28%. Trong đó, có 226 đơn đủ điều kiện xử lý và 147 đơn không đủ điều kiện.
Nội dung đơn thư chủ yếu liên quan đến lĩnh vực hành chính, tập trung vào: bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng, thu hồi đất phục vụ các dự án phát triển kinh tế – xã hội; cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; tranh chấp đất đai; tố cáo cán bộ, công chức trong thực thi nhiệm vụ; kiến nghị thực hiện chế độ, chính sách đối với người có công. Trong lĩnh vực tư pháp, các nội dung thường gặp là: khiếu nại kết luận điều tra, quyết định khởi tố hoặc không khởi tố vụ án; thông báo trả lại đơn khởi kiện; khiếu nại việc chậm đưa vụ án ra xét xử; tố cáo người tiến hành tố tụng và phản ánh về tính khách quan của bản án.
Theo dõi, đôn đốc chặt chẽ các vụ việc
Đoàn ĐBQH tỉnh đã thường xuyên theo dõi, đôn đốc việc giải quyết đơn thư thông qua cả văn bản và tiếp xúc, nhắc nhở trực tiếp. Nhiều vụ việc đã được xử lý dứt điểm: đơn của bà Nguyễn Thị Tám, trú tại xóm 8, xã Diễn Tân, huyện Diễn Châu (nay là xã An Châu), tỉnh Nghệ An Khiếu nại quyết định không khởi tố vụ án hình sự. Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân huyện Diễn Châu đã trả lời việc khiếu nại lần hai không có căn cứ để thụ lý. Đơn của ông Nguyễn Văn Thế, trú tại xóm 5, xã Thanh Hương, huyện Thanh Chương (nay là xã Minh Hương), tỉnh Nghệ An: Kiến nghị liên quan đến việc giải quyết vụ án dân sự phúc thẩm “Tranh chấp đòi lại tài sản và hủy quyết định cá biệt” mà ông là nguyên đơn, do Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội thụ lý giải quyết. Đến nay, Tòa án đã xét xử vụ án này và ban hành bản án phúc thẩm. Đơn của ông Lê Đăng Mạnh, trú tại thôn 7, xã Quỳnh Vinh, thị xã Hoàng Mai (nay là phường Hoàng Mai), tỉnh Nghệ An: Khiếu nại về công tác bồi thường giải phóng mặt bằng, tái định cư thực hiện dự án đường cao tốc Bắc ‑ Nam, đoạn qua xã Quỳnh Vinh, thị xã Hoàng Mai. Sau khi nhận đơn, UBND tỉnh đã có văn bản trả lời công dân.
Một số vụ việc đang tiếp tục theo dõi, trong đó có đơn của Bà Nguyễn Thị Chơn, trú tại xóm Trung Thắng, xã Nghi Tiến, huyện Nghi Lộc (nay là xã Hải Lộc), tỉnh Nghệ An Khiếu nại liên quan đến việc giải quyết sai phạm trong công tác thu tiền sử dụng đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. UBND huyện Nghi Lộc (trước sắp xếp) đã giao UBND xã Nghi Tiến hướng dẫn các hộ dân lập hồ sơ cấp đổi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Đơn của ông Lê Văn Diện cùng 10 công dân trú tại khu vực Bãi Chuối, xóm Hải Thịnh, xã Nghi Thiết, huyện Nghi Lộc (hiện nay là xã Hải Lộc), tỉnh Nghệ An Kiến nghị giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng tới sức khỏe người dân do Công ty The Vissai và Cảng Quốc tế Sông Lam gây ra. UBND huyện Nghi Lộc (trước sắp xếp) đã ban hành Thông báo số 77/TB-UBND về việc kết luận buổi làm việc để giải quyết các vướng mắc. Vụ việc này, Đoàn ĐBQH tỉnh đã trực tiếp giám sát tại xã Hải Lộc để nắm bắt tình hình, làm rõ trách nhiệm của địa phương, đơn vị, cá nhân liên quan để tìm giải pháp xử lý dứt điểm.
Nhìn chung, Đoàn ĐBQH tỉnh đã phối hợp chặt chẽ với HĐND, UBND, và các cơ quan liên quan để thực hiện tốt công tác tiếp công dân và xử lý đơn thư. 100% đơn thư đủ điều kiện đã được chuyển đến cơ quan có thẩm quyền, không để tồn đọng. Công tác giám sát được thực hiện linh hoạt thông qua báo cáo, đôn đốc trực tiếp và lồng ghép trong các cuộc giám sát chuyên đề. Tuy nhiên, vẫn còn những hạn chế như: một số vụ việc chưa được giải quyết kịp thời do gián đoạn trong quá trình sáp nhập đơn vị hành chính; một số cơ quan trả lời còn chung chung, chưa đi thẳng vào nội dung cử tri kiến nghị.
Bài học kinh nghiệm và kiến nghị
Từ thực tiễn công tác, Đoàn ĐBQH tỉnh đã rút ra một số bài học kinh nghiệm quý báu. Đó là sự cần thiết phải thường xuyên bám sát chỉ đạo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các cơ quan liên quan để triển khai hiệu quả Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo. Bên cạnh đó, việc nêu cao trách nhiệm của đại biểu Quốc hội trong việc giám sát việc thi hành pháp luật về tiếp công dân, đặc biệt đối với các vụ việc khiếu nại, tố cáo tồn đọng, bức xúc, kéo dài là rất quan trọng. Sự phối hợp chặt chẽ với các cơ quan của tỉnh như HĐND, UBND, Ủy ban MTTQVN và các sở, ngành cũng là yếu tố then chốt giúp việc xử lý đơn thư được chính xác và hiệu quả.
Đoàn ĐBQH tỉnh cũng đã kiến nghị Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nghiên cứu, sửa đổi các luật và nghị quyết liên quan để quy định rõ hơn về điều kiện xử lý đơn thư, quyền từ chối nhận đơn đối với vụ việc đã hết thời hiệu, và xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về khiếu nại, tố cáo... Kiến nghị Chính phủ nghiên cứu, bổ sung quy định về trình tự, thủ tục xử lý đơn kiến nghị, phản ánh và chế tài xử lý vi phạm hành chính đối với các trường hợp lợi dụng quyền khiếu nại, tố cáo để gây rối.
