Tại phiên thảo luận, đại biểu Trần Nhật Minh - ĐBQH chuyên trách đoàn Nghệ An tập trung góp ý đối với dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo.
Ông cho rằng việc sửa đổi, bổ sung là cần thiết, nhằm đảm bảo sự thống nhất, phù hợp với thực tiễn vận hành chính quyền địa phương 2 cấp hiện nay.
Quy định rõ hình thức tiếp công dân trực tuyến
Đề cập đến nội dung sửa đổi, bổ sung Luật Tiếp công dân, đại biểu Trần Nhật Minh bày tỏ đồng tình với việc bổ sung quy định về hình thức tiếp công dân trực tuyến. Theo ông, đây là một bước đi cần thiết, góp phần thúc đẩy chuyển đổi số trong hoạt động tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết khiếu nại, tố cáo.
Tuy nhiên, đại biểu đề nghị Chính phủ phải quy định cụ thể các trường hợp áp dụng hình thức tiếp công dân trực tuyến, để tránh việc lạm dụng trong thực tiễn. “Mục tiêu là xây dựng mô hình chính quyền hiện đại, nhưng đồng thời phải bảo đảm nguyên tắc gần dân, sát dân, phục vụ nhân dân”, ông Minh nhấn mạnh.
Đại biểu cũng chỉ ra một số bất cập trong dự thảo sửa đổi Luật Tiếp công dân liên quan đến nhiệm vụ tham mưu giúp Chủ tịch UBND cấp xã trong công tác tiếp công dân. Theo ông, nội dung này mang tính chi tiết, chưa phù hợp với định hướng xây dựng luật là chỉ quy định những vấn đề khung, mang tính nguyên tắc thuộc thẩm quyền Quốc hội.
Ông đề xuất sửa đổi theo hướng quy định nguyên tắc: “Chủ tịch UBND cấp xã giao đơn vị phù hợp thực hiện các nhiệm vụ tham mưu về công tác tiếp công dân theo quy định của pháp luật”; còn việc cụ thể hóa tổ chức, phân công hay quy trình thực hiện nên giao Chính phủ quy định.
Một điểm được đại biểu Trần Nhật Minh đặc biệt lưu ý là quy định về việc Thường trực HĐND các cấp cử công chức tiếp công dân thường xuyên. Theo ông, quy định này chưa phù hợp với cơ cấu tổ chức và chức năng của HĐND và quy định về quản lý cán bộ, công chức.
“Tại cấp tỉnh, việc cử công chức tiếp công dân thuộc thẩm quyền của Văn phòng Đoàn đại biểu Quốc hội và HĐND, chứ không phải của Thường trực HĐND. Bởi HĐND là cơ quan dân cử, không có đội ngũ công chức riêng. Tương tự, ở cấp xã, việc phân công công chức lại là thẩm quyền của Chủ tịch UBND xã theo quy định”, đại biểu phân tích.
Vì vậy, vị đại biểu đoàn Nghệ An cho rằng, quy định như dự thảo Luật đối với nội dung này là chưa hợp lý, sẽ dẫn đến trùng lặp, gây lúng túng trong tổ chức thực hiện, bởi thực tế ở địa phương chỉ có một trụ sở tiếp công dân chung; đồng thời đối tượng công chức tại Văn phòng HĐND, UBND cấp xã đều phục vụ trực tiếp HĐND, UBND.
Ngoài ra, ông Trần Nhật Minh cũng lưu ý về mặt kỹ thuật lập pháp: Tên Điều 22 hiện nay là “Tiếp công dân của HĐND” nhưng nội dung điều luật không có quy định nào về việc HĐND tiếp công dân. Luật Tổ chức chính quyền địa phương cũng không giao thẩm quyền tiếp công dân cho Thường trực HĐND mà chỉ quy định trách nhiệm của đại biểu HĐND. Vì vậy, nên sửa lại tên điều luật thành ‘Tiếp công dân của đại biểu HĐND” để phản ánh đúng bản chất và nội dung.
Cần quy định rõ thời hạn tạm đình chỉ trong giải quyết khiếu nại
Đối với sửa đổi, bổ sung Luật Khiếu nại, đại biểu Trần Nhật Minh đánh giá cao dự thảo đã bổ sung quy định tạm đình chỉ và đình chỉ giải quyết khiếu nại. Tuy nhiên, ông cho rằng quy định hiện tại vẫn còn chung chung, thiếu tính ràng buộc về thời gian.
Vị đại biểu đoàn Nghệ An nhận định: Dự thảo chỉ quy định rằng khi căn cứ tạm đình chỉ không còn thì người giải quyết khiếu nại tiếp tục thực hiện việc giải quyết. Quy định như vậy chưa rõ ràng, dễ dẫn đến tùy tiện, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người khiếu nại.
Theo phân tích của đại biểu, trong 3 trường hợp được phép tạm đình chỉ trong dự thảo Luật, chỉ có một trường hợp là do nguyên nhân từ phía người khiếu nại (bất khả kháng, trở ngại khách quan). Hai trường hợp còn lại liên quan đến trách nhiệm của cơ quan Nhà nước, như việc người bị khiếu nại không thể tham gia do sự kiện bất khả kháng, hoặc chờ kết quả giải quyết của cơ quan khác.
Do vậy, ông cho rằng cần quy định rõ thời hạn tạm đình chỉ, đồng thời ràng buộc trách nhiệm của cơ quan giải quyết khiếu nại trong việc đẩy nhanh tiến độ xử lý. Nếu không, việc tạm đình chỉ có thể bị vận dụng tùy tiện, dẫn đến quyền lợi của người khiếu nại trong thực tiễn không được bảo đảm; đồng thời tránh phát sinh việc khiếu nại kéo dài, hạn chế việc đùn đẩy trách nhiệm trong giải quyết thi hành án.
Sáng cùng ngày, Quốc hội làm việc toàn thể tại Hội trường Diên Hồng nghe trình bày tờ trình, báo cáo thẩm tra của 3 dự án luật trên; đồng thời thảo luận ở hội trường về 2 dự án luật: Thi hành án dân sự (sửa đổi); Giám định tư pháp (sửa đổi).
Thành Duy - Phan Hậu



