Bà Thái Thị An Chung - Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An nêu ý kiến liên quan đến quy định về phân cấp thẩm quyền quyết định mức phí bảo hiểm tiền gửi.
Theo dự thảo Luật, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) được giao quyền quy định mức phí và việc áp dụng phí bảo hiểm tiền gửi đồng hạng hoặc phân biệt phù hợp với đặc thù hệ thống tổ chức tín dụng Việt Nam trong từng thời kỳ.
Bà cho rằng, đây là hướng đi phù hợp với chủ trương tăng cường phân cấp, đồng thời, phù hợp với chức năng của NHNN - cơ quan có nhiệm vụ thanh tra, giám sát hệ thống tổ chức tín dụng và quản lý hoạt động bảo hiểm tiền gửi.
Vị đại biểu đoàn Nghệ An phân tích, cả hai mô hình phí đồng hạng và phí phân biệt đều có ưu, nhược riêng. Phí phân biệt có ưu điểm thúc đẩy các tổ chức tín dụng nâng cao năng lực quản trị để được xếp hạng tốt và nộp mức phí thấp hơn. Tuy nhiên, chính cách tính này lại khiến các tổ chức tín dụng yếu kém phải nộp phí cao hơn, càng khó khăn về tài chính.
Bà trích dẫn khảo sát năm 2024 của Hiệp hội Bảo hiểm tiền gửi Quốc tế: Trong 110 tổ chức trả lời, 46% áp dụng phí đồng hạng, 47% áp dụng phí phân biệt và 7% kết hợp cả hai. Sự phân bổ gần như ngang nhau này, theo bà, cho thấy mỗi quốc gia đều chọn phương án linh hoạt tùy vào cấu trúc hệ thống ngân hàng của mình. Vì vậy, việc giao Thống đốc NHNN quyền quyết định mô hình phí trong từng thời kỳ là hợp lý.
Tuy nhiên, trong trường hợp NHNN quyết định áp dụng tính phí phân biệt theo mức độ rủi ro, vị đại biểu đoàn Nghệ An đề nghị cần bổ sung vào dự thảo Luật quy định về bảo mật thông tin về mức xếp hạng và mức phí bảo hiểm tiền gửi.
“Thông tin về mức xếp hạng và mức phí bảo hiểm tiền gửi nếu không được bảo mật có nguy cơ dẫn đến cạnh tranh không lành mạnh; phát sinh rủi ro người gửi tiền rút tiền khỏi tổ chức tín dụng có xếp hạng thấp để chuyển sang các tổ chức tín dụng có xếp hạng cao hơn”, đại biểu Thái Thị An Chung nhận định rủi ro nhạy cảm mà Luật cần dữ liệu.
Đề cập là mức phí bảo hiểm tiền gửi áp dụng đối với Quỹ tín dụng nhân dân (QTDND). Cả nước hiện có hơn 1.100 quỹ, riêng Nghệ An có 51 quỹ. QTDND hoạt động theo mô hình hợp tác xã, ưu tiên tương trợ thành viên, phục vụ sản xuất và đời sống, đối tượng chủ yếu là nông dân, hộ gia đình.
Đại biểu cho biết, theo phản ánh của một số QTDND trên địa bàn, hiện nay các QTDND vừa phải nộp phí bảo hiểm tiền gửi là 0,15%/năm/tổng số dư tiền gửi được bảo hiểm giống như các ngân hàng thương mại, vừa phải nộp phí cho Quỹ Bảo đảm an toàn hệ thống QTDND hiện ở mức 0,05%/năm trên tổng dư nợ cho vay.
“Hầu hết các QTDND hiện có quy mô nhỏ, năng lực tài chính hạn chế, trong khi mục tiêu hoạt động chủ yếu là tương trợ lẫn nhau, phục vụ các thành viên, nông dân và phát triển nông thôn”, bà nói và cho rằng, mức phí bảo hiểm tiền gửi dù là nhỏ đối với ngân hàng thương mại nhưng lại trở thành gánh nặng đáng kể và làm giảm khả năng cạnh tranh của các QTDND.
Vì vậy, đại biểu Thái Thị An Chung đề nghị bổ sung nguyên tắc tính phí theo hướng mức phí bảo hiểm đối với QTDND phải thấp hơn các nhóm tổ chức tín dụng khác. Đồng thời, NHNN khi áp dụng phí đồng hạng hoặc phân biệt cần tính toán mức phù hợp, tránh gây áp lực cho hệ thống vốn mang tính xã hội, cộng đồng này.
Liên quan đến hạn mức chi trả bảo hiểm tiền gửi, đây là khái niệm chỉ số tiền tối đa mà tổ chức bảo hiểm tiền gửi trả cho người gửi tiền khi phát sinh nghĩa vụ trả tiền bảo hiểm và được quy định trong thời kỳ.
Vị đại biểu đoàn Nghệ An cho biết, hiện nay hạn mức chi trả bảo hiểm tiền gửi 125 triệu đồng là khá thấp và không thể bảo vệ được tất cả người gửi tiền.
Vì vậy, bà bày tỏ đồng tình dự thảo Luật quy định cho phép “trong trường hợp đặc biệt, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam quyết định hạn mức chi trả vượt hạn mức”; đồng thời nhận định đây là cơ chế linh hoạt, dự phòng để ứng phó với các tình huống khủng hoảng, có nguy cơ gây mất ổn định nghiêm trọng đến hệ thống ngân hàng hoặc an sinh xã hội.
Tuy nhiên, đại biểu Thái Thị An Chung cho rằng, khái niệm “trường hợp đặc biệt” nêu tại quy định trên còn quá chung chung; do đó đề nghị cụ thể hóa các tiêu chí định lượng và định tính để xác định tình huống đặc biệt.
"Trong đó, cần quan tâm đến tiêu chí như ảnh hưởng hệ thống ngân hàng, đồng thời, chú trọng đến tiêu chí ảnh hưởng xã hội, rủi ro lan truyền, nhu cầu cấp bách... nếu tổ chức tín dụng đổ vỡ để quyết định chi trả vượt hạn mức", vị đại biểu đoàn Nghệ An nói.
.jpg)
