Chiều 5/11, Quốc hội thảo luận tại Tổ về 3 dự án luật gồm: Quản lý thuế (sửa đổi); Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi); Tiết kiệm, chống lãng phí.
Giao Chính phủ quyền điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh
Thảo luận về dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi), đại biểu Thái Thị An Chung - Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH Nghệ An cho rằng việc sửa đổi luật là cần thiết và được cử tri kỳ vọng từ lâu.
Bà cho biết, ngay tại Kỳ họp thứ 9 đã chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài chính về tiến độ sửa đổi và nay, khi dự thảo được trình với hồ sơ đầy đủ, “tôi rất phấn khởi, vì nhiều nội dung đã được điều chỉnh”.
Tuy nhiên, góp ý cụ thể vào hai vấn đề trọng tâm, bà Thái Thị An An Chung nêu rõ việc mở rộng diện thu nhập chịu thuế từ tiền lương, tiền công và quy định về giảm trừ gia cảnh đều cần được xem xét thận trọng để đảm bảo tính công bằng và khả thi khi áp dụng.
Về việc mở rộng diện thu nhập chịu thuế từ tiền lương, tiền công, bà phân tích: Theo Luật hiện hành, thu nhập chịu thuế từ tiền lương, tiền công bao gồm tiền lương, tiền công và các khoản có tính chất tương tự, cùng một số phụ cấp, trợ cấp, trừ các khoản được liệt kê trong luật. Lần này, dự thảo bổ sung thêm “tiền thù lao và các khoản lợi ích bằng tiền hoặc không bằng tiền dưới mọi hình thức” vào diện chịu thuế.
“Tôi thực sự băn khoăn với quy định này,” bà nói. “Liệu các khoản như tiền ăn trưa do doanh nghiệp hỗ trợ, quà Tết, hộp bánh Trung thu, quà 1/6 cho con em người lao động hay một chuyến du lịch tập thể của công ty có phải đều bị tính là lợi ích bằng tiền để đánh thuế không?” trong khi phúc lợi là chất keo gắn kết giữa người lao động và người sử dụng lao động.
Theo đại biểu đoàn Nghệ An, quy định như vậy là quá rộng và khó xác định, dẫn tới nhiều hệ lụy thực tế: Doanh nghiệp sẽ phải tốn thêm chi phí và thời gian để bóc tách, định giá từng khoản phúc lợi nhỏ lẻ, gây “mất chi phí tuân thủ”. Cơ quan thuế khó xây dựng phương pháp tính đảm bảo công bằng. Người lao động có thể cảm thấy “không thỏa đáng”, bởi bất kỳ khoản hỗ trợ nào cũng bị coi là thu nhập chịu thuế.
Từ đó, bà cho rằng này cần cần xem xét lại và đề xuất 3 kiến nghị cụ thể: Làm rõ các khoản loại trừ thông qua quy định rõ trong Luật hoặc trong văn bản hướng dẫn của Chính phủ những khoản không thuộc diện chịu thuế; bỏ cụm từ “dưới mọi hình thức”; xem xét ngưỡng áp dụng hợp lý như chỉ tính thuế đối với các khoản lợi ích bằng tiền hoặc hoặc không bằng tiền vượt một mức nhất định.
“Những tựu trung nếu giữ nguyên như dự thảo hiện nay, tính khả thi không cao và không nên đưa vào”, Phó Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Nghệ An nêu quan điểm.
Liên quan đến quy định về giảm trừ gia cảnh, đại biểu Nghệ An đặc biệt nhấn mạnh đây là vấn đề vốn được cử tri phản ánh nhiều năm qua.
Bà Thái Thị An Chung đánh giá tích cực điểm mới trong dự thảo là giao Chính phủ quyền điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh thay vì phải chờ khi Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng 20% như quy định hiện hành, đây là hướng đi phù hợp với chủ trương phân cấp, phân quyền hiện nay.
Tuy nhiên, bà cho rằng vẫn còn một bất cập lớn chưa được xử lý: Quy định về giảm trừ gia cảnh vẫn áp dụng một mức chung cho tất cả các vùng miền, trong khi thực tế hiện nay đang trả lương theo 4 vùng.
“Chi phí thuê nhà, y tế, giáo dục, sinh hoạt, đi lại ở TP Hồ Chí Minh hay Hà Nội rõ ràng khác hơn so với Nghệ An hay Hà Tĩnh”, đại biểu nói và đề nghị thiết kế cơ chế giảm trừ gia cảnh linh hoạt thông qua hệ số điều chỉnh theo vùng, tương tự như chính sách lương tối thiểu vùng.
Cụ thể, đại biểu Thái Thị An Chung đề xuất sửa dự thảo Luật theo hướng: “Giảm trừ gia cảnh là số tiền được trừ vào thu nhập chịu thuế. Căn cứ vào biến động giá cả và thu nhập, Chính phủ quy định mức giảm trừ cơ sở và hệ số điều chỉnh theo vùng, phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội, chi phí sinh hoạt thực tế, đồng bộ với chính sách tiền lương tối thiểu vùng trong từng thời kỳ”.
Băn khoăn khi mức độ "khung hóa" quá cao
Thảo luận tại tổ về dự án Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí (sửa đổi), bà Nguyễn Vân Chi - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội, đại biểu đoàn Nghệ An, cho rằng dự thảo lần này thể hiện sự thay đổi cách tiếp cận khá rõ so với Luật hiện hành.
Theo bà, nếu như luật hiện hành quy định tương đối cụ thể, chi tiết theo từng lĩnh vực, thì dự thảo mới đã chuyển sang hướng “luật khung”, mang tính khái quát và triệt để hơn. Tuy nhiên, mức độ “khung hóa” này, theo bà, đang ở mức quá cao, khiến nhiều nội hàm quan trọng của Luật hiện hành không còn xuất hiện trong dự thảo.
“Trong toàn bộ dự thảo, chưa thấy được nội hàm cụ thể của công tác thực hành tiết kiệm. Dự thảo cũng không giao Chính phủ quy định rõ nội dung này, vì vậy rất khó xác định trên thực tế việc thực hành tiết kiệm sẽ được tiến hành như thế nào,” bà Nguyễn Vân Chi nói.
Vị đại biểu đoàn Nghệ An cũng chỉ ra một số bất cập khác về quy trình xây dựng luật. Cụ thể, dự thảo Luật hiện được xây dựng theo thể thức rút gọn nên không có dự thảo nghị định đính kèm, do đó các đại biểu không có căn cứ để hình dung chi tiết việc Chính phủ sẽ quy định, hướng dẫn ra sao đối với các nội dung thực hành tiết kiệm.
“Dự thảo có quy định giao Chính phủ hướng dẫn về hành vi lãng phí tại Điều 3, nhưng lại không đề cập tương ứng đến hành vi thực hành tiết kiệm. Như vậy, ai sẽ hướng dẫn, và hoạt động này sẽ được triển khai bằng cách nào?” vị đại biểu đoàn Nghệ An nêu vấn đề.
Từ đó, bà Nguyễn Vân Chi cho rằng, nếu thiếu quy định cụ thể về thực hành tiết kiệm, công tác giám sát của các cơ quan Quốc hội sau này sẽ gặp khó khăn.
“Khi đi giám sát việc thi hành luật, nếu không có quy định cụ thể thì rất khó đánh giá thực chất hiệu quả thực hành tiết kiệm. So với luật cũ, nội dung này đã bị làm nhẹ đi đáng kể,” bà nhận định.
Trên cơ sở đó, đại biểu Nguyễn Vân Chi đề nghị cơ quan soạn thảo cung cấp thêm thông tin về những vấn đề này. Trong trường hợp cần thiết, nên xem xét lùi thời điểm thông qua sang các kỳ họp tiếp theo để có thêm thời gian hoàn thiện dự thảo và chuẩn bị đầy đủ các văn bản dưới luật.
Thành Duy - Phan Hậu
.jpg)
.jpg)
