Liên quan đến Dự án Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Điều ước quốc tế, ông Hoàng Minh Hiếu - Ủy viên Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội, đại biểu Đoàn Nghệ An cho rằng, mặc dù dự thảo Luật chưa đề cập, nhưng nên nghiên cứu bổ sung thêm các quy định nhằm tăng cường hiệu quả triển khai và thực thi điều ước quốc tế sau khi ký kết.
Theo ông, Việt Nam là một trong những nền kinh tế mở với số lượng lớn các điều ước và hiệp định quốc tế đã được ký kết và đưa vào thực hiện trong thời gian qua. Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy, hiệu quả triển khai các cam kết quốc tế vẫn còn những hạn chế, đặc biệt là trong các hiệp định thương mại thế hệ mới. “Chúng ta triển khai nhưng các doanh nghiệp tận dụng được những ưu thế của các điều ước này vẫn còn rất là hạn chế”, ông dẫn chứng.
Từ thực tế này, vị đại biểu đoàn Nghệ An đề nghị bổ sung các quy định cụ thể hơn về cơ chế giám sát và tổ chức thực thi các điều ước quốc tế. Hiện nay, Luật đã có quy định giao Bộ Ngoại giao chịu trách nhiệm báo cáo Chính phủ hàng năm về tình hình thực hiện điều ước quốc tế, sau đó, Chính phủ trình Quốc hội.
Tuy nhiên, theo ông Hoàng Minh Hiếu, các cơ quan của Quốc hội cũng cần có chương trình giám sát về việc thực thi điều ước quốc tế, tương tự như cách làm trong giai đoạn Việt Nam ký kết và thực hiện Hiệp định Thương mại Việt Nam - Hoa Kỳ (BTA) trước đây.
Ông nhắc lại: Thời kỳ đó, Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội hàng năm đều tổ chức giám sát, yêu cầu các bộ, ngành liên quan báo cáo về kết quả triển khai BTA. Cách làm này đã tạo ra một động lực rất tích cực, giúp Việt Nam thực thi hiệu quả hiệp định và tận dụng được nhiều cơ hội từ quan hệ thương mại với Hoa Kỳ.
Từ kinh nghiệm đó, ông Hoàng Minh Hiếu đề xuất cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu bổ sung những quy định mới để “gia cố” thêm khâu thực thi, bảo đảm điều ước quốc tế sau khi ký kết được triển khai hiệu quả cao hơn, nhất là trong cái bối cảnh nền kinh tế Việt Nam có độ mở ngày càng cao.
Còn tại Điều 72a của dự thảo Luật quy định về ủy quyền trong trường hợp đặc biệt, nêu rõ: “Trong trường hợp cần thiết để xử lý các yêu cầu thực tế hoặc có yêu cầu cấp bách về đối ngoại, sau khi lấy ý kiến của Bộ Ngoại giao, Bộ Tư pháp và các cơ tổ chức liên quan, cơ quan đề xuất kiến nghị Thủ tướng Chính phủ báo cáo Chủ tịch nước ủy quyền Thủ tướng Chính phủ quyết định việc đàm phán, ký, sửa đổi, bổ sung một số điều ước quốc tế nhân danh Nhà nước thuộc thẩm quyền của Chủ tịch nước trong một khoảng thời gian xác định. Quy định này không áp dụng đối với điều ước quy định tại các điểm từ a đến d, khoản 1 Điều 4 của Luật này”.
Góp ý về nội dung này, nhìn chung ông Hoàng Minh Hiếu đồng tình với phương án nêu trong báo cáo thẩm tra của Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại. Tuy nhiên, xét về kỹ thuật lập pháp, theo ông, cần diễn đạt rõ ràng hơn nội dung của Điều 72a để tạo thuận lợi cho việc áp dụng trong thực tế.
Vị đại biểu đoàn Nghệ An phân tích: Tiêu đề của điều luật là “ủy quyền trong trường hợp đặc biệt”, trong đó “trường hợp đặc biệt” được chia thành 2 nhóm: “Trường hợp cần thiết để xử lý các yêu cầu thực tế” và “trường hợp có yêu cầu cấp bách về đối ngoại”.
Theo ông, nhóm thứ hai, “yêu cầu cấp bách về đối ngoại” đã tương đối rõ, có thể hiểu và triển khai được. Nhưng cụm “xử lý các yêu cầu thực tế” lại mang tính khái quát, chưa rõ ràng. Do đó, cơ quan soạn thảo cần làm rõ hơn những “yêu cầu thực tế” này là gì để tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai thực hiện.
Từ góc độ đó, ông Hoàng Minh Hiếu nêu 2 hướng xử lý”. Nếu xác định đây là thẩm quyền cá nhân của Chủ tịch nước thì chỉ cần quy định nguyên tắc: Khi Chủ tịch nước xét thấy cần thiết, có thể ủy quyền, không cần liệt kê cụ thể các trường hợp.
Ngược lại, nếu muốn giữ lại phạm vi “trường hợp đặc biệt” thì phải quy định rõ các tiêu chí, hoàn cảnh cụ thể nào được xem là đặc biệt đối với “trường hợp cần thiết để xử lý các yêu cầu thực tế”, để thuận lợi cho quá trình tổ chức thực hiện.
Ngoài ra, vị đại biểu đoàn Nghệ An cũng nêu một số ý kiến về kỹ thuật lập pháp và điều khoản chuyển tiếp của dự thảo Luật.
Cũng trong phiên thảo luận tổ, các đại biểu đã thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp.
Trước đó, vào đầu giờ sáng 31/10, Quốc hội làm việc tại Hội trường nghe trình bày các tờ trình, báo cáo thẩm tra 8 dự án: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp; Luật An ninh mạng; Luật Bảo vệ bí mật Nhà nước (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 10 luật có liên quan đến an ninh, trật tự; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Điều ước quốc tế; Luật Chuyển đổi số; Luật Công nghệ cao (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chuyển giao công nghệ .
Thành Duy - Phan Hậu
.jpg)
.jpg)
