Trong nội dung chuẩn bị phát biểu thảo luận về dự án luật này, đại biểu Hoàng Thị Thu Hiền, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Nghệ An đã nêu nhiều ý kiến tâm huyết, tập trung vào các nhóm chính sách lớn như: nâng cao chất lượng dân số vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh; và duy trì mức sinh thay thế phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội hiện nay.

Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khoá XV

Cần luật hóa chính sách hỗ trợ phụ nữ mang thai vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Theo báo cáo của Bộ Y tế, năm 2018, tỷ lệ tảo hôn trong đồng bào dân tộc thiểu số là 21,9%, kết hôn cận huyết thống là 5,6%, đây cũng là khu vực có mức sinh cao. Trong những năm qua, thông qua Dự án 8 thuộc Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, nhiều chính sách hỗ trợ phụ nữ sinh đẻ an toàn đã được triển khai và đạt kết quả tích cực bước đầu.

Từ thực tiễn đó, đại biểu Hoàng Thị Thu Hiền đề nghị luật hóa chính sách hỗ trợ thăm khám định kỳ cho phụ nữ mang thai vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, nhằm tạo cơ sở cho việc sàng lọc, chẩn đoán, điều trị trước sinh và sơ sinh sớm. Đồng thời, bổ sung chính sách đào tạo cô đỡ thôn bản để kịp thời hỗ trợ phụ nữ sinh con trong điều kiện địa hình chia cắt, thời tiết khắc nghiệt, không thể đến cơ sở y tế.

Đại biểu Đoàn Nghệ An tại Kỳ họp thứ 10 Quốc hội khoá XV

Đại biểu cũng cho rằng, mặc dù dự thảo Luật đã mở rộng quyền của mỗi cặp vợ chồng, cá nhân trong việc quyết định số con và thời gian sinh con, song cần quy định rõ nghĩa vụ, trách nhiệm và điều kiện chăm sóc, nuôi dạy con đối với những trường hợp sinh nhiều con, đặc biệt là từ con thứ ba trở lên. Điều này sẽ giúp bảo đảm chất lượng dân số, nhất là ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn.

Đề nghị đánh giá kỹ tính khả thi quy định về kiểm soát giới tính thai nhi

Liên quan đến vấn đề mất cân bằng giới tính khi sinh, đại biểu Hoàng Thị Thu Hiền đánh giá cao việc dự thảo Luật đã quy định các biện pháp giảm thiểu như: khuyến khích đưa nội dung “không trọng nam hơn nữ, không lựa chọn giới tính thai nhi” vào hương ước, quy ước của cộng đồng; đình chỉ hành nghề đối với người hành nghề y vi phạm quy định.

Tuy nhiên, đại biểu cho rằng cần xem xét kỹ tính khả thi của những quy định này, đồng thời tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục thay đổi nhận thức về bình đẳng giới ngay từ trong gia đình, nhà trường và toàn xã hội. Về quy định “đình chỉ người hành nghề y nếu tiết lộ giới tính thai nhi”, đại biểu bày tỏ băn khoăn vì đây là vấn đề khó kiểm soát và không phải ai cũng muốn biết giới tính để lựa chọn. Theo đại biểu, việc biết giới tính thai nhi là nhu cầu chính đáng, giúp người mẹ chuẩn bị tâm lý và điều kiện chăm sóc thai kỳ; do đó cần nghiên cứu quy định theo hướng linh hoạt và nhân văn hơn.

Đại biểu Quốc hội Hoàng Thị Thu Hiền

Đề xuất bổ sung chính sách hỗ trợ nam giới chăm sóc con và phát triển dịch vụ nuôi dạy trẻ

Về duy trì mức sinh thay thế, đại biểu Hoàng Thị Thu Hiền bày tỏ sự đồng tình với các chính sách trong dự thảo Luật như tăng thời gian nghỉ thai sản, hỗ trợ tài chính, ưu tiên về nhà ở cho các cặp vợ chồng sinh con. Tuy nhiên, đại biểu chỉ rõ: ở các đô thị lớn, tỷ lệ sinh thấp chủ yếu do chi phí nuôi con cao, thiếu chỗ ở và thiếu cơ sở chăm sóc trẻ; trong khi phụ nữ phải chịu nhiều áp lực về việc làm và trách nhiệm chăm sóc con cái.

Từ đó, đại biểu đề nghị bổ sung quy định tăng thời gian nghỉ chăm sóc con cho nam giới, khuyến khích sự chia sẻ trách nhiệm trong gia đình; đồng thời phát triển hệ thống dịch vụ chăm sóc trẻ và mẹ sau sinh, đặc biệt là xây dựng nhà trẻ, nhóm trẻ gần khu công nghiệp và khu đô thị lớn để giúp các cặp vợ chồng trẻ an tâm sinh con, nuôi con, ổn định cuộc sống.

Các ý kiến đóng góp của đại biểu Hoàng Thị Thu Hiền (Đoàn Nghệ An) hướng đến mục tiêu hoàn thiện dự thảo Luật Dân số (sửa đổi) theo hướng đồng bộ, nhân văn và sát thực tiễn; bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của người dân, đặc biệt là phụ nữ, trẻ em và đồng bào dân tộc thiểu số, góp phần nâng cao chất lượng dân số, thúc đẩy phát triển bền vững đất nước./.