Thực hiện chỉ đạo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và được sự nhất trí của Thường trực Tỉnh ủy, hôm nay, trong không khí thi đua lập thành tích chào mừng Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV nhiệm kỳ 2025-2030; Bầu cử Đại biểu Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp (nhiệm kỳ 2026-2031), Đoàn Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) long trọng tổ chức Gặp mặt kỷ niệm 80 năm Ngày Tổng tuyển cử đầu tiên bầu Quốc hội Việt Nam (06/01/1946-06/01/2026) và tổng kết hoạt động của Đoàn ĐBQH tỉnh Nghê An khóa XV, nhiệm kỳ 2021-2026. Trước hết, thay mặt lãnh đạo Đoàn ĐBQH tỉnh Nghê An khóa XV, tôi trân trọng cảm ơn sự hiện diện của các đồng chí lãnh đạo, các đồng chí và các quý vị đại biểu; kính chúc các đồng chí cùng gia đình luôn có sức khỏe dồi dào, hạnh phúc và nhiều thành công!
Trong quá trình chuẩn bị cho cuộc Tổng khởi nghĩa giành chính quyền, vào tháng 10/1944, trước chuyển biến nhanh chóng của tình hình thế giới có lợi cho cách mạng Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gửi thư cho quốc dân đồng bào thông báo chủ trương triệu tập Đại hội đại biểu quốc dân để thành lập một cơ cấu đại biểu cho sự chân thành đoàn kết và hành động nhất trí của toàn thể quốc dân ta, tạo nên sức mạnh dân tộc bên trong và tranh thủ ngoại viện của quốc tế, nhằm chớp thời cơ thuận lợi thực hiện cho được mục tiêu độc lập, tự do.
Vì vậy, giữa tháng 8/1945, khi chủ nghĩa phát xít tuyên bố đầu hàng các nước Đồng minh không điều kiện và lực lượng cách mạng Việt Nam đã phát triển mạnh mẽ trong cả nước, Hội nghị toàn quốc của Đảng Cộng sản Đông Dương đã họp tại Tân Trào (Tuyên Quang) từ ngày 13 đến ngày 15/8/1945 để quyết định phát động Tổng khởi nghĩa trong cả nước.
Ngay sau đó, vào chiều ngày 16/8/1945, tại đình Tân Trào (huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang), Chủ tịch Hồ Chí Minh và Tổng bộ Việt Minh (Việt Nam độc lập Đồng minh hội) đã khai mạc Đại hội đại biểu quốc dân (còn gọi là Quốc dân Đại hội Tân Trào). Tham dự Đại hội có hơn 60 đại biểu đại diện cho cả 3 miền Bắc - Trung - Nam, đại diện cho các ngành, các giới, các dân tộc, các đảng phái chính trị, các đoàn thể cứu quốc và một số Việt kiều ở Thái Lan và Lào, để bàn kế hoạch Tổng khởi nghĩa giành chính quyền về Nhân dân.
Quốc dân Đại hội Tân Trào là mốc son trong lịch sử vẻ vang của cách mạng Việt Nam, là tiền thân của Quốc hội Việt Nam. Đại hội đại biểu quốc dân đã thông qua ba quyết định lớn, trong đó nhất trí tán thành chủ trương phát động Tổng khởi nghĩa của Đảng Cộng sản Đông Dương và Tổng bộ Việt Minh.
Thực hiện Nghị quyết Tổng khởi nghĩa giành chính quyền, Nhân dân Việt Nam đã nhất tề nổi dậy. Cuộc Tổng khởi nghĩa đã nhanh chóng giành được thắng lợi. Ngày 02/9/1945, tại Quảng trường Ba Đình, Hà Nội, trước hàng chục vạn đồng bào, Chủ tịch Hồ Chí Minh thay mặt Chính phủ lâm thời trịnh trọng đọc bản Tuyên ngôn độc lập, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Ngày 03/9/1945, tức là một ngày sau khi Nhà nước cách mạng ra đời, trong phiên họp đầu tiên của Chính phủ lâm thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đề nghị Chính phủ “tổ chức càng sớm càng hay cuộc Tổng tuyển cử với chế độ phổ thông đầu phiếu. Tất cả công dân trai gái mười tám tuổi đều có quyền ứng cử và bầu cử, không phân biệt giàu, nghèo, tôn giáo, dòng giống…”.
Ngày 08/9/1945, Chủ tịch Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà ra Sắc lệnh số 14-SL quy định mở cuộc Tổng tuyển cử để bầu Quốc hội và sau đó là một số Sắc lệnh liên quan như: Sắc lệnh số 39-SL ngày 26/9/1945 về thành lập Uỷ ban dự thảo thể lệ cuộc Tổng tuyển cử; Sắc lệnh số 51-SL ngày 17/10/1945 quy định thể lệ cuộc Tổng tuyển cử phải thực hiện theo lối phổ thông đầu phiếu, bầu cử trực tiếp và bỏ phiếu kín; Sắc lệnh số 71-SL ngày 02/12/1945 bổ khuyết Điều 11 chương V của Sắc lệnh số 51-SL nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người ứng cử.
Việc chuẩn bị cho Tổng tuyển cử diễn ra rất khẩn trương trong điều kiện thù trong, giặc ngoài, tình hình chính trị, kinh tế, xã hội hết sức khó khăn. Cuộc Tổng tuyển cử lúc đầu được dự kiến là ngày 23/12/1945, nhưng để thực hiện chủ trương thống nhất và hoà giải, có thêm thời gian cho công tác chuẩn bị, nhất là để các ứng cử viên có điều kiện nộp đơn và vận động tranh cử, ngày 18/12/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký sắc lệnh hoãn cuộc Tổng tuyển cử đến ngày chủ nhật, 06/01/1946.
Chuẩn bị Tổng tuyển cử, các ban bầu cử đã được thành lập tới tận làng xã do Uỷ ban Nhân dân các cấp trực tiếp đảm nhiệm. Nhiều người có tài, có đức xung phong ra ứng cử hoặc được quần chúng giới thiệu ra ứng cử. Danh sách cử tri và ứng cử viên được hoàn thành và niêm yết công khai. Quần chúng sôi nổi trao đổi, tranh luận, chất vấn nhằm lựa chọn được những người xứng đáng nhất làm đại diện cho mình, hạn chế những phần tử cơ hội lợi dụng dịp Tổng tuyển cử để tranh giành quyền chức.
Ngày 05/01/1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh ra Lời kêu gọi quốc dân đi bỏ phiếu, trong đó có đoạn: “Ngày mai, là một ngày vui sướng của đồng bào ta, vì ngày mai là ngày Tổng tuyển cử, vì ngày mai là một ngày đầu tiên trong lịch sử Việt Nam mà Nhân dân ta bắt đầu hưởng dụng quyền dân chủ của mình”.
Đáp lại lời kêu gọi thiêng liêng của Tổ quốc, bằng ý chí sắt đá của một dân tộc quyết tâm bảo vệ nền độc lập, tự do vừa giành được, toàn thể Nhân dân Việt Nam từ miền xuôi đến miền ngược, từ miền Bắc đến miền Nam, từ nông thôn đến thành thị, không phân biệt gái trai, già trẻ đã dành trọn ngày lịch sử - ngày 06/01/1946: Toàn dân đi bỏ phiếu bầu cử Quốc hội.
Ngày 06/01/1946, cuộc Tổng tuyển cử bầu Quốc hội đầu tiên đã diễn ra trong cả nước, kể cả các vùng đang có chiến sự ở Nam Bộ, Nam Trung Bộ và Tây Nguyên. Ở Hà Nội đã có 91,95% cử tri của 74 khu nội thành và 118 làng ngoại thành đi bỏ phiếu trong không khí tràn đầy phấn khởi của ngày hội dân chủ. Kết quả, có 6 trong số 74 ứng cử viên đã trúng cử đại biểu Quốc hội. Chủ tịch Hồ Chí Minh trúng cử với số phiếu cao nhất (98,4%).
Ở các địa phương khác trong cả nước, cuộc Tổng tuyển cử cũng được tiến hành sôi nổi. Riêng các tỉnh phía Bắc, mặc dù phải đối phó với âm mưu phá hoại hết sức tinh vi và trắng trợn của kẻ thù, nhưng cuộc Tổng tuyển cử diễn ra an toàn. Ở các tỉnh phía Nam, nhất là ở Nam Bộ, cuộc bầu cử diễn ra dưới bom đạn rất ác liệt của giặc Pháp.
Tổng số cử tri đi bỏ phiếu đạt tỷ lệ 89%, trừ một số nơi phải bầu bổ sung còn tuyệt đại đa số các địa phương chỉ bầu một lần. Cuộc Tổng tuyển cử đã bầu được 333 đại biểu, trong đó có 57% số đại biểu thuộc các đảng phái khác nhau; 43% số đại biểu không đảng phái; 87% số đại biểu là công nhân, nông dân, chiến sỹ cách mạng; 10 đại biểu nữ và 34 đại biểu dân tộc thiểu số. Trong thành phần của Quốc hội có đại biểu đại diện cho cả ba miền Bắc - Trung - Nam, các giới từ những nhà cách mạng lão thành, thương gia, nhân sĩ trí thức và các nhà hoạt động văn hóa, đến đại biểu các thành phần tôn giáo, những người không đảng phái và các đảng phái chính trị.
Cuộc Tổng tuyển cử đầu tiên của Việt Nam năm 1946 được tiến hành theo những nguyên tắc dân chủ, tiến bộ nhất, đó là: phổ thông, bình đẳng, trực tiếp và bỏ phiếu kín đã hoàn toàn thắng lợi. Quốc hội đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà ra đời. Thắng lợi đó là một mốc son đánh dấu bước phát triển nhảy vọt đầu tiên về thể chế dân chủ của nước Việt Nam.
Thắng lợi của cuộc Tổng tuyển cử đánh dấu bước trưởng thành của Nhà nước cách mạng Việt Nam, mở ra một thời kỳ mới, thời kỳ đất nước ta có một Quốc hội, một Chính phủ thống nhất, một bản Hiến pháp tiến bộ và một hệ thống chính quyền hoàn toàn đầy đủ danh nghĩa về mặt pháp lý để đại diện cho Nhân dân Việt Nam về đối nội và đối ngoại. Cuộc bầu cử là căn cứ để khẳng định Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà có tính chất hợp pháp, dân chủ - nhà nước của dân, do dân và vì dân, được quốc dân giao phó trọng trách điều hành đất nước, tổ chức toàn dân kháng chiến, kiến quốc, giải quyết mọi quan hệ của Việt Nam trên trường quốc tế.
Trong điều kiện cách mạng nước ta đứng trước thử thách “ngàn cân treo sợi tóc”, khó khăn chồng chất, Nhân dân ta vừa thoát khỏi ách nô lệ nhưng Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh vẫn quyết định tổ chức Tổng tuyển cử và đưa cuộc Tổng tuyển cử đến thành công là một quyết định dũng cảm, táo bạo, kịp thời, chủ động và nhạy bén, xuất phát từ bản lĩnh chính trị sắc bén, khoa học và thực tiễn sâu sắc. Thắng lợi đó là do đường lối của Đảng đã phản ánh được những khát vọng sâu xa nhất, bức thiết nhất của Nhân dân, với lãnh tụ kiệt xuất là Chủ tịch Hồ Chí Minh và thông qua Việt Minh, một tổ chức quần chúng rộng lớn do Đảng tổ chức và lãnh đạo. Sự lãnh đạo của Đảng làm nên thắng lợi của Cách mạng tháng Tám, đem lại độc lập cho dân tộc, tự do cho Nhân dân, sự hy sinh chiến đấu quên mình của những người cách mạng chính là tiền đề chính trị cho cuộc Tổng tuyển cử thắng lợi.
Thắng lợi của cuộc Tổng tuyển cử cũng đã khẳng định niềm tin tuyệt đối của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh vào tinh thần yêu nước của Nhân dân ta. Đồng thời, đó cũng là sự biểu thị khát vọng dân chủ của Nhân dân và sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
Từ khi tiến hành cuộc Tổng tuyển cử đầu tiên bầu Quốc hội Việt Nam (06/01/1946) đến nay, nước ta đã có tổng số 15 cuộc bầu cử Quốc hội. Mỗi cuộc bầu cử, mỗi nhiệm kỳ Quốc hội đều gắn với những thời kỳ lịch sử và giai đoạn cách mạng nhất định. Tổ chức và hoạt động Quốc hội các khóa (từ khóa I đến khóa XV) liên tục có sự đổi mới, phát triển, quyết định nhiều vấn đề quan trọng của đất nước. Trong đó:
Thời kỳ 1946 - 1960
Thời kỳ này, Quốc hội khóa 1 với nhiệm kỳ 14 năm hoạt động - dài nhất trong lịch sử các khóa Quốc hội Việt Nam. Quốc hội nước ta đã cùng với dân tộc trải qua nhiều khó khăn, gian khó để thực hiện sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc:
Trong giai đoạn 1946-1954, Quốc hội đã cùng với Nhân dân thực hiện sự nghiệp kháng chiến, kiến quốc, thực hiện cuộc chiến tranh toàn dân, toàn diện, quyết liệt trên các mặt trận quân sự, chính trị, kinh tế, văn hóa... Để sự lãnh đạo và điều hành đất nước được tập trung thống nhất, Quốc hội đã giao quyền hạn tập trung vào Chính phủ. Ban Thường trực Quốc hội luôn ở bên cạnh Chính phủ để bàn bạc, tham gia ý kiến về các chủ trương, chính sách lớn và giám sát, phê bình Chính phủ về mọi công việc kháng chiến. Đây là nét rất đặc biệt của Quốc hội Việt Nam trong giai đoạn này - Quốc hội kháng chiến.
Trong giai đoạn từ 1954-1960, theo Hiệp định Genevơ, đất nước ta tạm thời chia làm hai miền Bắc - Nam. Trong bối cảnh đó, Quốc hội đã cùng với Nhân dân đồng thời tiến hành hai nhiệm vụ chiến lược cách mạng khác nhau. Miền Bắc sau khi giải phóng đã bước vào thời kỳ khôi phục, cải tạo, phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội theo con đường xã hội chủ nghĩa. Miền Nam tiếp tục cuộc cách mạng dân tộc dân chủ, tiến hành đấu tranh giải phóng miền Nam tiến tới hòa bình, thống nhất đất nước.
Trong nhiệm kỳ 14 năm hoạt động, Quốc hội khóa I đã tổ chức 12 kỳ họp, xem xét và thông qua bản Hiến pháp 1946 và Hiến pháp 1959, 16 đạo luật và 50 nghị quyết, trong đó có những đạo luật quan trọng như: Luật Cải cách ruộng đất, Luật quy định quyền tự do hội họp, Luật quy định quyền lập hội, Luật về chế độ báo chí...
Thời kỳ 1960 - 1980
Quốc hội đã có 05 khóa hoạt động (từ Khóa II đến Khóa VI); hoạt động theo Hiến pháp 1959 và Luật Tổ chức Quốc hội năm 1960. Đây là thời kỳ Quốc hội hoạt động trong điều kiện miền Bắc tiến hành xây dựng chủ nghĩa xã hội làm hậu phương lớn cho cuộc kháng chiến chống Mỹ ở miền Nam. Do bối cảnh lịch sử và yêu cầu nhiệm vụ trong từng giai đoạn cách mạng mà nhiệm kỳ các khóa Quốc hội thời kỳ này cũng khác nhau; trong đó Quốc hội khóa III hoạt động trong thời kỳ chiến tranh, nên nhiệm kỳ của Quốc hội kéo dài trong 7 năm (1964 - 1971), với 7 kỳ họp; Quốc hội khóa V ra đời trong bối cảnh miền Nam vừa mới giải phóng (30/4/1975) và hoạt động chưa đầy 2 năm (1975 - 1976), nên Quốc hội chỉ họp 2 kỳ, nhưng đã quyết định nhiều vấn đề quan trọng của đất nước. Đặc biệt, trong nhiệm kỳ này, Quốc hội Khóa V đã góp phần quan trọng trong việc thống nhất nước nhà về mặt nhà nước. Tại kỳ họp thứ hai (tháng 12/1975), Quốc hội đã nhất trí thông qua Nghị quyết phê chuẩn kết quả Hội nghị hiệp thương, mở ra thời kỳ phát triển mới của nước Việt Nam thống nhất.
Thời kỳ 1980 - 1992
Đây là thời kỳ Quốc hội được tổ chức và hoạt động theo Hiến pháp 1980 và Luật Tổ chức Quốc hội và Hội đồng Nhà nước 1981. Quốc hội trải qua 02 khóa hoạt động: Quốc hội khóa VII (1981 - 1987) và Quốc hội khóa VIII (1987 - 1992). Quốc hội khóa VIII là Quốc hội của giai đoạn đầu sự nghiệp Đổi mới toàn diện đất nước do Đại hội lần thứ VI của Đảng đề ra. Dấu ấn nổi bật là tại kỳ họp thứ 11 Quốc hội khóa VIII đã xem xét, thông qua Hiến pháp mới của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam - Hiến pháp 1992. Kế thừa và phát triển các bản Hiến pháp trước đây, ngoài việc thể hiện ý chí và nguyện vọng của Nhân dân, Hiến pháp 1992 đã thể chế hóa Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội và tạo hành lang pháp lý cho việc xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, đưa đất nước phát triển trong giai đoạn mới.
Thời kỳ 1992 đến nay
Quốc hội trải qua 7 khóa hoạt động (từ khóa IX đến khóa XV). Đây là thời kỳ Quốc hội được tổ chức và hoạt động theo Hiến pháp 1992 và Hiến pháp 2013. Quốc hội đã có những đổi mới cơ bản trên cả 3 lĩnh vực: xây dựng pháp luật, giám sát tối cao và quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước; khắc phục tính hình thức, hạn chế trong hoạt động ở các khóa Quốc hội trước; ngày càng khẳng định vị trí, vai trò quan trọng là cơ quan đại biểu dân cử cao nhất, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Quốc hội các khóa trong thời kỳ này đã thảo luận và thông qua 484 luật, bộ luật và hàng trăm nghị quyết. Thành tựu lớn nhất của các khóa Quốc hội trong thời kỳ này là tại kỳ họp thứ sáu, Quốc hội khóa XIII (2011 - 2016) đã biểu quyết thông qua toàn văn Dự thảo Hiến pháp năm 2013. Đây là bản Hiến pháp thể hiện tinh thần đổi mới sâu sắc, tạo khuôn khổ pháp lý vững chắc cho sự vận hành toàn bộ đời sống xã hội trên nền tảng dân chủ, pháp quyền và tạo động lực mạnh mẽ để đẩy mạnh quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế; thể chế hóa Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011). Và, gần đây nhất, tại Kỳ họp thứ chín, Quốc hội khóa XV (2021-2026) đã thông qua Nghị quyết về sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 và 34 luật, 13 Nghị quyết quy phạm pháp luật liên quan, với tư duy đổi mới mạnh mẽ trong công tác xây dựng pháp luật. Qua đó tạo cơ sở pháp lý quan trọng cho việc thực hiện chủ trương mang tính cách mạng, đó là: Sắp xếp lại các đơn vị hành chính, sắp xếp tổ chức bộ máy và tổ chức mô hình chính quyền địa phương 2 cấp; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền; nhằm xây dựng tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh, gọn, mạnh, hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, tạo ra không gian mới, động lực mới, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ phát triển đất nước nhanh, bền vững trong Kỷ nguyên mới - Kỷ nguyên vươn mình phát triển giàu mạnh, thịnh vượng của dân tộc.
Trải qua các thời kỳ, Quốc hội Việt Nam luôn luôn là hiện thân của khối đại đoàn kết toàn dân tộc; là cơ quan đại biểu cao nhất của Nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; gắn bó chặt chẽ và có trách nhiệm với các cử tri, luôn luôn đại diện cho ý chí và nguyện vọng của Nhân dân. Sự phát triển của Quốc hội là một quá trình liên tục kế thừa và không ngừng đổi mới, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của mỗi giai đoạn cách mạng. Quốc hội luôn nắm vững và vận dụng sáng tạo, đúng đắn đường lối, quan điểm, chủ trương của Đảng vào các hoạt động lập pháp, giám sát, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước và trong hoạt động đối ngoại.
Hôm nay, chúng ta có mặt tại đây để ôn lại lịch sử 80 hình thành và phát triển của Quốc hội Việt Nam. Các ĐBQH tỉnh Nghê An qua các thời kỳ cảm thấy thật vinh dự, tự hào vì đã có những đóng góp tích cực cho sự phát triển của Quốc hội Việt Nam. Trong đó, kế thừa và phát huy những kết quả đạt được của ĐBQH tỉnh qua các thời kỳ, ĐBQH tỉnh Nghê An khóa XV cũng đã rất nỗ lực, tích cực đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động trong nhiệm kỳ:
Về bộ máy và phương thức hoạt động
Trong nhiệm kỳ nhân sự của Đoàn có sự thay đổi phù hợp với thực tế, đảm bảo tính liên tục và ổn định trong hoạt động. Đầu nhiệm kỳ, Đoàn có 13 đại biểu (gồm 06 đại biểu công tác ở Trung ương, 07 đại biểu ở địa phương). Đến nay, Đoàn có 12 đại biểu (gồm 06 đại biểu công tác ở Trung ương, 06 đại biểu ở địa phương), ở nhiều vị trí công tác khác nhau, thành phần dân tộc đa dạng, là những người có bề dày kinh nghiệm, am hiểu thực tiễn, đại diện cho tiếng nói của các tầng lớp nhân dân Nghệ An, đóng góp quan trọng vào hoạt động của Quốc hội khóa XV.
Trong suốt quá trình hoạt động, Đoàn ĐBQH tỉnh không ngừng đổi mới mạnh mẽ phương thức làm việc, hướng đến tính chuyên nghiệp và hiệu quả cao nhất. Đoàn xây dựng kế hoạch khoa học theo từng kỳ họp; mở rộng các kênh tổ chức lấy ý kiến theo hướng đa dạng, thực chất; đẩy mạnh khảo sát thực tiễn, tăng tần suất tiếp xúc cử tri theo chuyên đề và nhóm đối tượng; ứng dụng công nghệ số trong thu thập, tiếp nhận, xử lý thông tin, nhằm lắng nghe sâu hơn, sát hơn để nắm bắt hơi thở của đời sống xã hội, của Nhân dân, phản ánh kịp thời đến Quốc hội. Đồng thời, Đoàn ĐBQH tỉnh đã chủ động theo dõi, đôn đốc giải quyết các kiến nghị còn tồn đọng, kéo dài; siết chặt kỷ luật, kỷ cương, góp phần nâng cao chất lượng hoạt động.
Công tác xây dựng pháp luật: đi vào chiều sâu, gắn với thực tiễn
Kế thừa những nền tảng quan trọng đã được xây dựng từ các nhiệm kỳ trước, Đoàn ĐBQH tỉnh tiếp tục nâng cao chất lượng, mở rộng quy mô và tăng chiều sâu trong công tác xây dựng pháp luật: Đã tổ chức 168 lượt lấy ý kiến đối với 130 dự án luật, 22 dự thảo nghị quyết; đồng thời tiến hành 06 đợt khảo sát chuyên đề. Tại các kỳ họp, các đại biểu của Đoàn ĐBQH tỉnh đã có 157 lượt phát biểu tại hội trường và 417 lượt phát biểu tại tổ,… các hoạt động này đã thể hiện rõ tinh thần trách nhiệm, trình độ chuyên môn sâu, khả năng phản biện, xây dựng pháp luật sắc bén.
Từ thực tiễn hoạt động, Đoàn ĐBQH tỉnh đã chủ động đổi mới phương thức “xây dựng”, lựa chọn cách tiếp cận phù hợp với tính chất của từng dự án luật. Bên cạnh các hội nghị mở rộng thành phần lấy ý kiến, Đoàn đã phối hợp với các cơ quan chuyên môn, tổ chức lấy ý kiến theo chuyên đề hẹp, tập trung vào những vấn đề then chốt (đất đai ven biển, rừng đầu nguồn, khoáng sản, y tế cơ sở…). Đồng thời, coi trọng việc khảo sát thực tiễn, tiếp xúc cử tri, lắng nghe từ chính những đối tượng chịu tác động trực tiếp (nông dân, công nhân, giáo viên, doanh nghiệp nhỏ và vừa,…). Nhờ đó, chất lượng tham gia xây dựng pháp luật được nâng lên rõ rệt, thể hiện ở các phát biểu “đúng, trúng và kịp thời”, có cơ sở thực tiễn, có số liệu minh chứng và hàm lượng phản biện cao, có tính thuyết phục, được cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra tiếp thu trong quá trình chỉnh lý, hoàn thiện và ban hành các dự luật, nghị quyết.
Dấu ấn nổi bật của Đoàn trong nhiệm kỳ 2021 - 2025 là sự đóng góp vào quá trình ban hành Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiếp pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, làm cơ sở để xây dựng hàng loạt các dự án Luật, trong đó có Luật Tổ chức chính quyền địa phương - là đạo luật giữ vai trò “then chốt” trong việc định hình mô hình tổ chức bộ máy, xây dựng hệ thống chính trị gần dân, sát dân, nâng cao hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả quản trị địa phương. Đồng thời, Đoàn có đóng góp quan trọng trong việc hình thành hai Nghị quyết đặc thù của Quốc hội dành riêng cho tỉnh Nghệ An[1]. Và mới đây, ngày 11/12/2025 tại phiên họp cuối cùng của kỳ họp thường lệ thứ 10, kỳ họp cuối cùng của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, tỉnh Nghệ An được Quốc hội thông qua Nghị quyết đầu tư dự án Cao tốc Vinh – Thanh Thủy với tỉ lệ phiếu rất cao 91,54% (430/433 số phiếu đại biểu dự họp). Đây là những “đòn bẩy” chính sách, tạo tiền đề quan trọng cho chiến lược phát triển bền vững của tỉnh trong giai đoạn mới, với tầm nhìn dài hạn.
Tham gia quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước và giám sát tối cao: góp phần mở đường cho các dự án chiến lược
Trong nhiệm kỳ, các vị ĐBQH Đoàn Nghệ An luôn thể hiện tinh thần tâm huyết, trách nhiệm, chủ động tham gia quyết nghị nhiều vấn đề lớn, có ý nghĩa chiến lược, vấn đề có tính cấp bách, mang tầm nhìn dài hạn đối với tương lai đất nước, tạo động lực cho phát triển bền vững. Tiêu biểu, Đoàn đã tích cực đóng góp vào việc thông qua Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội theo gói chính sách tài khóa - tiền tệ quy mô lớn, kịp thời tạo “xung lực” phục hồi mạnh mẽ sau tác động của đại dịch COVID-19. Đoàn cũng tham gia quyết nghị các chủ trương quan trọng về phát triển hạ tầng chiến lược, trong đó có chủ trương đầu tư tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam mang ý nghĩa quan trọng, mở ra không gian phát triển mới cho quốc gia. Bên cạnh đó, nhiều dự án cao tốc quốc gia trọng yếu như: Biên Hòa - Vũng Tàu (giai đoạn 1), Gia Nghĩa - Chơn Thành, Quy Nhơn - Pleiku… được Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư tại các kỳ họp 2022 - 2024, góp phần hoàn thiện mạng lưới cao tốc, tăng cường kết nối liên vùng. Đặc biệt, Đoàn đã tham gia thảo luận, quyết nghị các vấn đề hệ trọng về an ninh năng lượng quốc gia, như Dự án điện hạt nhân đã được Quốc hội ban hành Nghị quyết cho phép áp dụng cơ chế, chính sách đặc thù để khởi động đầu tư tại Ninh Thuận, góp phần bảo đảm an ninh năng lượng dài hạn cho Quốc gia[2]…
Hoạt động giám sát tại địa phương: tập trung vào điểm nóng, kiến nghị “có địa chỉ, có thời hạn”, thúc đẩy chuyển biến thực chất
Tiếp tục phát huy vai trò là cơ quan đại diện cao nhất của Nhân dân tại địa phương, gắn bó mật thiết với cử tri, thể hiện rõ trách nhiệm trước Quốc hội, trước Nhân dân. Xuyên suốt nhiệm kỳ, phương châm là “cánh tay nối dài” của Quốc hội tại địa phương được thể hiện bằng hoạt động giám sát chủ động, thực chất, hiệu quả. Đoàn đã triển khai 13 chuyên đề giám sát theo chương trình của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội; chủ động thực hiện 09 chuyên đề giám sát của Đoàn; tham gia 18 đoàn giám sát, khảo sát của các cơ quan Trung ương tại Nghệ An; phối hợp 16 cuộc giám sát chuyên đề của HĐND và Thường trực HĐND tỉnh. Toàn nhiệm kỳ, Đoàn giám sát trực tiếp 232 cơ quan, đơn vị, địa phương thuộc tỉnh; ban hành 347 kiến nghị (với 185 kiến nghị gửi Trung ương, 162 kiến nghị gửi địa phương) thể hiện tính đồng bộ, khách quan và quyết liệt trong đôn đốc, giám sát thực hiện chính sách, pháp luật.
Nhiều cuộc giám sát chuyên đề thiết thực, để lại dấu ấn rõ nét, trực tiếp tháo gỡ “điểm nghẽn” cho người dân và doanh nghiệp. Việc theo dõi sát tiến độ và kiến nghị bố trí vốn kịp thời cho Dự án kè sông Nậm Mộ (thị trấn Mường Xén, huyện Kỳ Sơn cũ) nhằm xử lý sạt lở bờ sông, bảo vệ an toàn dân cư vùng biên. Trên cơ sở kiến nghị của Đoàn, năm 2023 dự án được bố trí vốn từ nguồn dự phòng ngân sách Trung ương, tạo điều kiện đẩy nhanh tiến độ, bảo đảm an toàn dân sinh, hạ tầng, khắc phục hậu quả trận lũ quét lịch sử ở Kỳ Sơn. Tại nghị trường, các kiến nghị của Đoàn đã góp phần quan trọng để Trung ương bổ sung 1.275 tỷ đồng từ nguồn tăng thu ngân sách năm 2022, qua đó tiếp nối nỗ lực của các nhiệm kỳ trước và giải quyết dứt điểm tồn đọng đền bù giải phóng mặt bằng Dự án mở rộng Quốc lộ 1A qua Nghệ An (vấn đề kéo dài trong hơn 3 nhiệm kỳ). Đoàn cũng kiên trì giám sát, đôn đốc tháo gỡ các vướng mắc về tái định cư, đền bù, sinh kế người dân vùng lòng hồ thuộc Thủy điện Bản Vẽ, được Chính phủ, các bộ ngành chỉ đạo từng bước xử lý các vấn đề tồn đọng kéo dài. Với dự án Hồ chứa nước Bản Mồng, các kiến nghị về bố trí vốn và hoàn thiện thủ tục đã giúp dự án được tái khởi động sau nhiều năm “đứt gãy” nguồn lực, mở ra khả năng bảo đảm cấp nước, chống hạn cho Nghệ An và khu vực lân cận.
Thông qua giám sát thực hiện Nghị quyết quy định về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù dành riêng cho tỉnh Nghệ An, Đoàn tổ chức các đợt kiểm tra, làm việc với UBND tỉnh, các sở ngành, kịp thời kiến nghị “mở khóa” quy trình thực hiện bảo đảm Nghị quyết đi vào cuộc sống, phát huy hiệu quả đối với sự phát triển của tỉnh. Đối với lĩnh vực đất đai, thông qua giám sát thực hiện Luật Đất đai phát hiện tình trạng chậm trễ trong cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo các cơ quan chức năng đẩy nhanh tiến độ, tháo gỡ vướng mắc. Trong giám sát chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, Đoàn đã chỉ ra bất cập trong thanh quyết toán bảo hiểm y tế tại tuyến huyện, thúc đẩy sự phối hợp giữa ngành Y tế và Bảo hiểm xã hội, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ y tế cho Nhân dân. Đối với các dự án đầu tư công trọng điểm, như đường cao tốc, bệnh viện, trường học… hoạt động giám sát đã giúp phát hiện các “điểm nghẽn” về vốn, về giải phóng mặt bằng; đồng thời kiến nghị các giải pháp khả thi, góp phần đẩy nhanh tiến độ nhiều dự án quan trọng của tỉnh. Trong theo dõi việc giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo, Đoàn đôn đốc, yêu cầu các cơ quan hữu quan xem xét, trả lời kịp thời, đúng pháp luật, qua đó góp phần củng cố niềm tin của người dân vào sự công minh của pháp luật.
Đồng thời, Đoàn đã giám sát, theo dõi chặt chẽ quá trình triển khai thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về sắp xếp đơn vị hành chính giai đoạn 2023 - 2025[3], bảo đảm việc sắp xếp đơn vị hành chính và tổ chức bộ máy được thực hiện đúng quy định pháp luật; đồng thời chú trọng bảo đảm quyền lợi chính đáng của cán bộ và duy trì chất lượng cung ứng dịch vụ công sau sắp xếp.
Từ những hoạt động đó có thể thấy, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh đã thực sự phát huy vai trò là “tai mắt”, là đại diện cho sự kết nối thông suốt của Quốc hội tại địa phương, đảm bảo tiếng nói của địa phương được phản ánh chính xác vào quá trình lập pháp và giám sát tối cao của Quốc hội.
Gắn bó mật thiết với Nhân dân, kế thừa nền tảng của Đoàn ĐBQH các khóa trước để đổi mới mạnh mẽ hoạt động tiếp xúc cử tri và giải quyết đơn thư, kiến nghị
Công tác tiếp xúc cử tri và xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo luôn được Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An xác định là một trong những hoạt động trọng tâm, thể hiện vai trò là cầu nối giữa Quốc hội với Nhân dân. Kế thừa những cách làm hiệu quả từ các nhiệm kỳ trước, Đoàn ĐBQH khóa XV tiếp tục đổi mới phương thức tiếp xúc cử tri, mở rộng phạm vi, nâng cao chất lượng, với phương châm gần dân, sát dân, hiểu dân, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng chính đáng của cử tri.
Qua đó, nhiều ý kiến, kiến nghị liên quan đến các vấn đề thiết thực như đất đai, bồi thường giải phóng mặt bằng, môi trường, y tế, giáo dục, an sinh xã hội… đã được Đoàn kịp thời tổng hợp, phản ánh đầy đủ đến Quốc hội, Chính phủ và các cơ quan chức năng để xem xét, giải quyết.
Trước và sau mỗi kỳ họp Quốc hội, các đại biểu Quốc hội tỉnh đã tổ chức tiếp xúc cử tri tại hầu hết các địa phương trong tỉnh. Tính từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Đoàn đã tổ chức 221 cuộc tiếp xúc cử tri trước và sau kỳ họp, với 259 lượt đại biểu tham gia (trong đó 187 cuộc thường lệ; 34 cuộc theo chuyên đề, nhóm đối tượng và nơi công tác). Điểm nổi bật của Khóa XV là sự đổi mới về phương thức tổ chức: tiếp xúc với cử tri ngoài địa bàn ứng cử, gắn với việc lấy ý kiến xây dựng luật, gắn với sinh hoạt chi bộ ở cơ sở; tiếp xúc theo nhóm đối tượng chuyên biệt như phụ nữ, công nhân khu công nghiệp, giáo viên - viên chức ngành giáo dục, thanh thiếu niên, cán bộ cấp xã và người hoạt động không chuyên trách liên quan mô hình hai cấp… Cách làm này giúp nắm bắt đúng thực tiễn, tiếp nhận đầy đủ và đa chiều các ý kiến, kiến nghị, góp phần nâng cao chất lượng tham mưu, phản ánh và kiến nghị chính sách.
Đặc biệt, trong nhiệm kỳ Đoàn đã chủ trì và phối hợp tổ chức thành công nhiều diễn đàn lớn, “đi đến tận cơ sở” để lắng nghe ý kiến rộng rãi như: Diễn đàn “Lắng nghe tiếng nói Mặt trận cơ sở” kết nối 13.900 cán bộ Mặt trận và đoàn thể tại 442 điểm cầu toàn tỉnh; tiếp nhận hơn 1.200 ý kiến, trong đó có nhiều nội dung được chuyển hóa thành kiến nghị chính sách cụ thể. Các cuộc tiếp xúc cử tri với hơn 1.000 công nhân ở nhiều địa bàn (Khu kinh tế Đông Nam; TP Vinh, Diễn Châu cũ trước sắp xếp…) đã giúp Đoàn nắm bắt tâm tư, nguyện vọng về tiền lương, nhà ở, bữa ăn ca, nhà trẻ, trường học cho con công nhân; từ đó tạo cơ sở thực tiễn để Đoàn làm việc với UBND tỉnh và các cơ quan liên quan, nhằm thúc đẩy các chính sách liên quan đến quỹ đất nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, thiết chế công đoàn, bảo đảm quyền lợi cho công nhân,…
Toàn nhiệm kỳ, Đoàn đã tiếp nhận và phân loại 986 kiến nghị (trong đó có 264 kiến nghị thuộc thẩm quyền Trung ương; 641 kiến nghị thuộc thẩm quyền UBND tỉnh; 81 kiến nghị thuộc cơ quan khác), trong đó 928 kiến nghị đã được giải quyết, trả lời, đạt tỷ lệ 94,12%; một số kiến nghị bức xúc, nổi cộm kéo dài các nhiệm kỳ đã có kết quả cụ thể (bổ sung vốn giải phóng mặt bằng Quốc lộ 1A, bố trí vốn dự phòng Trung ương cho kè sông Nậm Mộ, tháo gỡ vướng mắc Thủy điện Bản Vẽ, bổ sung vốn cho hồ Bản Mồng…). Kết quả trả lời được Đoàn chuyển đến các cấp liên quan và đăng tải công khai trên Trang thông tin điện tử Đại biểu Nhân dân tỉnh để cử tri giám sát.
Cùng với hoạt động tiếp xúc cử tri, Đoàn ĐBQH tỉnh cũng đặc biệt chú trọng công tác tiếp nhận, chuyển tải và theo dõi việc giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân. Hằng năm, Đoàn tiếp nhận hàng trăm đơn thư gửi đến từ các tầng lớp nhân dân, tập trung nhiều ở lĩnh vực đất đai, chế độ chính sách, tư pháp. Các đại biểu Quốc hội đã trực tiếp nghiên cứu, tham gia giám sát quá trình xử lý, đồng thời thường xuyên đôn đốc, kiến nghị cơ quan có thẩm quyền trả lời thỏa đáng cho công dân. Thông qua đó, nhiều vụ việc phức tạp, kéo dài đã được tháo gỡ, góp phần củng cố niềm tin của Nhân dân vào Đảng, Nhà nước, Quốc hội và chính quyền địa phương.
Trong nhiệm kỳ, Đoàn đã tham dự 48 phiên tiếp công dân định kỳ của Chủ tịch UBND tỉnh; đồng thời tổ chức các buổi tiếp riêng khi có yêu cầu. Từ đầu nhiệm kỳ, Đoàn đã tiếp nhận 1.358 đơn thư, trong đó có 494 đơn đủ điều kiện đã chuyển cơ quan thẩm quyền; 93 đơn được hướng dẫn, trả lời; 771 đơn lưu theo quy định. Đoàn theo dõi đôn đốc thường xuyên; đến nay đã nhận 483/494 văn bản trả lời (tỷ lệ 97,77%). Nhiều vụ việc phức tạp được giải thích, tuyên truyền pháp luật để công dân chấp hành, giảm tình trạng đơn vượt cấp, kéo dài và ổn định tình hình cơ sở.
Với tinh thần “Trọng dân - Gần dân - Hiểu dân - Học dân - Có trách nhiệm với dân”, Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An khóa XV kế thừa những nền tảng của các khóa trước, đồng thời đổi mới mạnh mẽ, tạo chuyển biến thực chất để thực sự trở thành “cánh tay nối dài” của Quốc hội tại địa phương, là cầu nối vững chắc giữa ý chí, nguyện vọng của cử tri với hoạt động lập pháp, giám sát và quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước.
Hoạt động tại các kỳ họp Quốc hội, hoạt động nghị trường và công tác thông tin - tuyên truyền: chuyên nghiệp, kịp thời, lan tỏa
Tại nghị trường và trong các phiên thảo luận tổ, nhiều ý kiến của ĐBQH Nghệ An mang tính phản biện sâu sắc, có cơ sở thực tiễn vững chắc, được Quốc hội, các Ủy ban chuyên môn và cơ quan soạn thảo tiếp thu. Đặc biệt, các vấn đề liên quan đến Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Giáo dục, Luật Phòng chống thiên tai… đều có dấu ấn đóng góp của ĐBQH tỉnh Nghệ An, góp phần hoàn thiện pháp luật, nâng cao tính khả thi trong thực tiễn. Qua 19 kỳ họp (10 thường lệ, 09 bất thường), các đại biểu Đoàn Nghệ An có 348 lượt phát biểu tại hội trường và tại tổ; 57 ý kiến bằng văn bản góp ý tờ trình, dự án luật, dự thảo nghị quyết và báo cáo kinh tế - xã hội, ngân sách. Các ý kiến ngắn gọn, rõ địa chỉ của chính sách, tập trung vào cân đối vĩ mô, thể chế hóa cơ chế đặc thù cho tỉnh, tháo gỡ điểm nghẽn thủ tục đầu tư công, đất đai - khoáng sản, giáo dục - y tế cơ sở, chuyển đổi số, an toàn giao thông…
Đoàn cũng tạo dấu ấn tại nghị trường thông qua hoạt động chất vấn sắc bén, hiệu quả. Trước mỗi kỳ họp và các phiên chất vấn của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh luôn chủ động nghiên cứu, lựa chọn vấn đề và đã gửi 24 đề xuất chất vấn, tập trung “đúng và trúng” những vấn đề lớn cử tri quan tâm: từ đấu giá và điều hành giá thuốc, tình trạng thiếu thuốc – vật tư y tế, an toàn giao thông, sắp xếp đơn vị hành chính, đến xử lý dự án chậm tiến độ, chính sách nhà ở người có công, công tác dân tộc, chính sách đối với giáo viên… Nhiều ý kiến chất vấn của Đoàn đã tạo sức nặng trên nghị trường, được Thủ tướng và các thành viên Chính phủ tiếp thu, đồng thời đưa ra cam kết và lộ trình khắc phục cụ thể, góp phần thúc đẩy xử lý những tồn tại kéo dài và tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước.
Công tác thông tin, tuyên truyền được quan tâm đẩy mạnh theo hướng chuyên nghiệp, kịp thời và hiệu quả. Đoàn đã ký kết và duy trì phối hợp chặt chẽ với các cơ quan báo chí, phát thanh - truyền hình của Trung ương, địa phương cùng Cổng thông tin điện tử Quốc hội, đảm bảo cử tri được tiếp cận nhanh chóng, đầy đủ các thông tin về hoạt động của Quốc hội và đại biểu Quốc hội tỉnh. Đồng thời, Đoàn đã chủ động ứng dụng công nghệ số trong công tác thông tin, tuyên truyền, cập nhật nhanh chóng, minh bạch thông tin hoạt động, mở rộng các kênh tương tác, tăng cường kết nối với cử tri. Trong nhiệm kỳ, Trang TTĐT Đại biểu Nhân dân tỉnh Nghệ An cùng Báo Nghệ An, Truyền hình Nghệ An, Báo Đại biểu Nhân dân, Truyền hình Quốc hội, VTV… đăng tải hơn 2.600 tin, bài về hoạt động Đoàn và đại biểu Quốc hội tỉnh. Các nội dung trả lời kiến nghị cử tri, dự thảo luật, nghị quyết luôn được cập nhật kịp thời, đầy đủ, chính xác, phục vụ Nhân dân theo dõi, phản hồi và đóng góp ý kiến.
Hoạt động đối ngoại, an sinh xã hội: trách nhiệm, sẻ chia, lan tỏa hình ảnh Nghệ An
Hoạt động đối ngoại của Quốc hội được Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An đã tích cực tham gia, tạo kênh kết nối hữu nghị, hợp tác với các tổ chức quốc tế, đồng thời quảng bá hình ảnh Nghệ An - quê hương Chủ tịch Hồ Chí Minh vươn tầm thế giới. Qua những chuyến công tác, diễn đàn, hội nghị quốc tế, nhiều kinh nghiệm về quản trị nhà nước, phát triển bền vững, bảo vệ môi trường… đã được tham khảo, vận dụng phù hợp vào thực tiễn của địa phương, đất nước. Đoàn cũng tham dự các hội nghị quốc tế do Quốc hội tổ chức; tham gia nhóm nghị sĩ hữu nghị; phối hợp đón tiếp nhiều đoàn khách quốc tế, các đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Ủy ban của Quốc hội thăm, làm việc tại Nghệ An; giao lưu, trao đổi kinh nghiệm với các Đoàn ĐBQH tỉnh bạn.
Không chỉ hoàn thành tốt chức năng nghị trường, Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An còn tích cực tham gia các hoạt động an sinh xã hội. Bằng uy tín, trách nhiệm và sự kết nối, các ĐBQH đã vận động nguồn lực từ bộ, ngành Trung ương, doanh nghiệp, tổ chức xã hội để hỗ trợ người dân trong tỉnh. Nhiều công trình dân sinh được xây dựng, hàng nghìn suất quà đến tay gia đình chính sách, người có công, hộ nghèo, học sinh khó khăn. Đặc biệt, trong bối cảnh đại dịch COVID-19 và thiên tai bão lũ, các đại biểu Quốc hội tỉnh đã trực tiếp đến cơ sở, thăm hỏi, động viên, hỗ trợ Nhân dân, thể hiện rõ tinh thần trách nhiệm và tình cảm gắn bó keo sơn với đồng bào. Hoạt động an sinh xã hội của Đoàn đã góp phần lan tỏa tinh thần nhân văn, sẻ chia, củng cố thêm niềm tin của cử tri. Trong nhiệm kỳ, Đoàn đã vận động nguồn lực xã hội hóa xây dựng 773 căn nhà cho người có công, hộ nghèo, hoàn cảnh khó khăn; cùng với hoạt động tặng quà, hỗ trợ thiết bị học tập, xe đạp cho học sinh nghèo, ủng hộ phòng chống thiên tai, dịch bệnh… Tổng giá trị tiền và hiện vật huy động, đóng góp cho công tác an sinh xã hội là 58,3348 tỷ đồng; năm 2021 và 2023, Đoàn được Chủ tịch UBND tỉnh tặng Bằng khen vì có những đóng góp xuất sắc trong công tác an sinh.
Những hoạt động trách nhiệm, nghĩa tình vì cộng đồng không chỉ góp phần giúp đỡ Nhân dân vượt qua khó khăn, mà còn tạo hiệu ứng xã hội tích cực, khắc sâu hình ảnh của Đoàn và các vị ĐBQH tỉnh Nghệ An luôn tận tâm, sẻ chia, đồng hành cùng sự phát triển toàn diện của địa phương.
Hoạt động phối hợp công tác: kết nối nhịp nhàng “bốn bên”, chuyên nghiệp hóa tham mưu
Một trong những dấu ấn nổi bật trong nhiệm kỳ, đó là Đoàn ĐBQH tỉnh đã chủ động xây dựng và ký kết Quy chế phối hợp “bốn bên” giữa Đoàn ĐBQH - Thường trực HĐND - UBND - Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh. Đây là một trong những Quy chế được Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An ban hành sớm nhất trong cả nước, tạo nên “trục liên kết” và bao trùm chặt chẽ vai trò, trách nhiệm các cơ quan trong hệ thống chính trị, góp phần nâng cao hiệu quả chỉ đạo, điều hành và giải quyết các vấn đề liên quan trực tiếp đến đời sống Nhân dân và cử tri.
Đồng thời, trong quá trình hoạt động, Đoàn luôn phối hợp chặt chẽ với Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, Văn phòng Quốc hội; giữ mối liên hệ thường xuyên với MTTQ các cấp trong tiếp xúc cử tri và triển khai các hoạt động an sinh xã hội. Nhờ đó, tiếng nói của Nghệ An được phản ánh đầy đủ, chính xác và kịp thời vào hoạt động của Quốc hội.
Có thể khẳng định, trong suốt nhiệm kỳ qua, đồng hành chặng đường 80 năm Quốc hội Việt Nam, Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An đã không ngừng nỗ lực, đổi mới, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động trên tất cả các lĩnh vực, tạo dựng một nhiệm kỳ đậm dấu ấn, vững vàng bản lĩnh, sâu sắc trí tuệ, gần dân, sát thực tiễn và giàu tinh thần hành động. Trên mỗi lĩnh vực công tác, từ tham gia xây dựng pháp luật, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước, giám sát tối cao, tiếp xúc cử tri, xử lý đơn thư, kiến nghị đến công tác đối ngoại, thông tin, tuyên truyền, an sinh xã hội,… mỗi hoạt động của Đoàn ĐBQH khóa XV tỉnh Nghệ An đều để lại dấu ấn rõ nét, khẳng định vai trò cầu nối tin cậy giữa Quốc hội với Nhân dân, đồng thời đóng góp thiết thực vào sự phát triển của tỉnh nhà và cả nước. Trên chặng đường ấy, Đoàn luôn nhận được sự quan tâm chỉ đạo, hướng dẫn, tạo điều kiện thuận lợi của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các Ủy ban, cơ quan của Quốc hội; sự quan tâm phối hợp, tạo điều kiện thuận lợi của các cấp ủy, chính quyền địa phương.
Quốc hội khóa XV, nhiệm kỳ 2021 - 2026 khép lại đúng vào dịp kỷ niệm 80 năm Quốc hội Việt Nam - một cột mốc để nhìn lại và tiến bước. Với tinh thần “bản lĩnh - đổi mới - hành động - hiệu quả”, Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An đã góp phần vào thành tựu chung của Quốc hội khóa XV, đồng thời tạo nền tảng thể chế - nguồn lực - niềm tin cho chặng đường phát triển mới của tỉnh. Dấu ấn nhiệm kỳ được tạo nên từ đổi mới phương thức, đi sâu thực tiễn, lắng nghe cử tri, kiến nghị đúng - trúng - kịp thời và theo đến cùng vì quyền lợi chính đáng, hợp pháp của Nhân dân. Đây cũng là cam kết cho những nhiệm kỳ tiếp theo: tiếp tục đổi mới, siết chặt kỷ cương, nâng cao chất lượng tham gia lập pháp - giám sát, đẩy mạnh dân nguyện, hiện thực hóa các cơ chế đặc thù, đóng góp thiết thực vào mục tiêu xây dựng Nghệ An phát triển nhanh, bền vững, giàu đẹp, văn minh hòa nhịp cùng cả nước tiến bước vững chắc vào Kỷ nguyên mới - Kỷ nguyên vươn mình của Dân tộc
Nhân dịp này, thay mặt lãnh đạo Đoàn ĐBQH tỉnh, tôi xin trân trọng cảm ơn các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước; các đồng chí lãnh đạo Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội; trân trọng cảm ơn đồng chí Bí thư Tỉnh ủy, các đồng chí Thường trực HĐND, lãnh đạo UBND, UBMTTQ Việt Nam tỉnh và các cơ quan, sở, ban ngành ở địa phương; trân trọng cảm ơn các ĐBQH tỉnh Nghệ Tĩnh, Nghê An các thời kỳ đã thường xuyên quan tâm, cổ vũ, động viên Đoàn ĐBQH tỉnh Nghê An khóa XV. Một lần nữa, xin kính chúc các đồng chí cùng gia đình luôn có sức khỏe dồi dào, hạnh phúc và nhiều thành công trong năm mới, nhiệm kỳ mới!
[1] Quốc hội khóa XV ban hành Nghị quyết đặc thù cho tỉnh Nghệ An: Nghị quyết số 36/2021/QH15, ngày 13/11/2021 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Nghệ An; Nghị quyết số 137/2024/QH15, ngày 26/6/2024 về bổ sung thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Nghệ An.
[2] Quốc hội khóa XV ban hành các Nghị quyết về các dự án, chương trình chiến lược: Nghị quyết 43/2022/QH15, ngày 11/01/2022 về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội; Nghị quyết 172/2024/QH15, ngày 30/11/2024 về chủ trương đầu tư Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam; Nghị quyết 189/2025/QH15, ngày 19/02/2025 về một số cơ chế, chính sách đặc biệt đầu tư xây dựng Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận;…
[3] Nghị quyết 1243/NQ-UBTVQH15, ngày 24/10/2024 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã của tỉnh Nghệ An giai đoạn 2023 - 2025; Nghị quyết 202/2025/QH15, ngày 12/6/2025 của Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh; Nghị quyết số 1678/NQ-UBTVQH15, ngày 16/6/2025 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã tỉnh Nghệ An năm 2025;…
